Nguồn gốc và thải trừ:
FT4 được sản sinh từ tuyến Giáp. Tuyến Giáp là một tuyến nhỏ có hình bướm, nằm ở trước cổ. Chức năng chính của tuyến Giáp là sản xuất hormone điều hòa hoạt động của các tế bào và các mô cơ quan trong cơ thể. Tuyến Giáp sản xuất ra 3 loại hormone và phóng thích vào máu. 2 trong số chúng là thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) có nhiệm vụ tăng tốc độ trao đổi chất của cơ thể.
FT4 là thành phần sinh lý của vòng điều hòa tuyến Giáp và có tác động trên chuyển hóa chung. Phần lớn thyroxine (T4) toàn phần liên kết với protein vận chuyển (TBG, prealbumin, albumin). Thyroxine tự do (FT4) là thành phần thyroxine có hoạt tính sinh học. FT4 không bị ảnh hưởng bởi các protein có trong máu và nó được coi là dạng hoạt hóa của thyronine. FT4 là viết tắt của Free Thyroxine.
Bản chất của xét nghiệm: Định lượng FT4 trong máu
Chỉ định xét nghiệm:
Việc định lượng FT4 là một trong những thông số quan trọng khi chẩn đoán bệnh lý tuyến Giáp, nó thường được đo cùng TSH khi bệnh nhân bị nghi ngờ mắc rối loạn chức năng tuyến Giáp. Xét nghiệm định lượng FT4 cũng có vai trò quan trọng trong việc theo dõi đánh giá chức năng tuyến Giáp..
Xét nghiệm định lượng FT4 là một xét nghiệm có thể được chỉ định khi điều trị các bệnh lý tuyến Giáp như cường Giáp, suy Giáp, sau phẫu thuật tuyến Giáp…
Xét nghiệm FT4 thường được sử dụng cùng với xét nghiệm TSH, T3 hoặc FT3, Tg, ATg…để chẩn đoán chuyên sâu các bệnh lý về tuyến Giáp.
Nguyên lý xét nghiệm FT4
FT4 được định lượng theo nguyên lý miễn dịch cạnh tranh và sử dụng công nghệ hóa phát quang ( hệ thống của Abbott, Beckman Coulter…) hoặc điện hóa phát quang (hệ thống của Roche), có độ chính xác cao và dải đo rộng.
Giá trị tham chiếu của FT4
Chỉ số FT4 tham chiếu trong khoảng 9 - 19 pmol/l (hệ thống của Abbott).
Chỉ số FT4 tham chiếu trong khoảng 12- 22 pmol/l (hệ thống của Roche).
Nếu như khi bệnh nhân không sử dụng bất cứ một loại thuốc nào về tuyến Giáp thì xét nghiệm chỉ số FT4 sẽ được xem như một thước đo chính xác để đánh giá chức năng của tuyến Giáp. Một số thuốc ảnh hưởng đến tuyến Giáp có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm FT4 như thuốc tim mạch, thuốc động kinh, aspirin,…
Nồng độ FT4 tăng thường gặp trong:
Bệnh Hashimoto ở giai đoạn sớm.
Sản xuất T4 lạc chỗ.
Cường Giáp (nhiễm độc Giáp Basedow hay tình trạng cường Giáp do iod).
Viêm tuyến Giáp.
Bướu đa nhân độc của tuyến Giáp.
Nồng độ FT4 giảm thường gặp trong:
Bệnh nhiễm amyloid.
Viêm tuyến Giáp Hashimoto.
Suy chức năng tuyến Giáp.
Xơ cứng bì.
Cách lấy mẫu:
- Mẫu máu lấy vào buổi sáng: 2ml máu, không chống đông hoặc chống đông bằng lithiheparin, EDTA.
- Thời gian làm xét nghiệm mất 1 giờ. Trước khi làm bệnh nhân không cần chuẩn bị trước, không cần nhịn đói.
Khoa Sinh hóa – Bệnh viện TƯQĐ 108
