Tên đề tài luận án: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, nồng độ nọc trong máu và giá trị của xét nghiệm nhanh trong chẩn đoán và điều trị bệnh nhân bị rắn hổ mang cắn.
Chuyên ngành: Gây mê Hồi sức
Mã số: 62720122
Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Trung Nguyên
Họ và tên Người hướng dẫn:
1. PGS.TS. Phạm Duệ
2. TS. Tô Vũ Khương
Cơ sở đào tạo: Viện Nghiên cứu Khoa học Y Dược lâm sàng 108
Tóm tắt những đóng góp mới của luận án:
Rắn độc cắn nhất là rắn hổ mang cắn là một cấp cứu thường gặp tại khoa cấp cứu-chống độc. Nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời bệnh nhân có thể bị nhiễm độc, suy hô hấp dẫn đến tử vong hoặc để lại các di chứng nặng nhề. Chẩn đoán sớm, sử dụng huyết thanh kháng nọc kịp thời đóng vai trò quan trọng trong cấp cứu điều trị thành công bệnh nhân. Trước đây ở Việt Nam, chẩn đoán rắn độc cắn chủ yếu dựa vào hỏi bệnh, triệu chứng toàn thân và tại chỗ, do đó việc sử dụng xét nghiệm nhanh nọc rắn hổ mang (Cobra Rapid Test) và xét nghiệm ELISA định lượng nồng độ nọc rắn để giúp chẩn đoán sớm, hướng dẫn điều trị bằng huyết thanh kháng nọc là vấn đề rất mới mẻ. Chính vị vậy đề tài “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, nồng độ nọc trong máu và giá trị của xét nghiệm nhanh trong chẩn đoán và điều trị bệnh nhân bị rắn hổ mang cắn” là nghiên cứu có tính thời sự, có ý nghĩa khoa học và thực tiễn.
Kết quả nghiên cứu trong luận án cho thấy đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân bị rắn hổ mạng cắn là sưng nề, hoại tử tại chỗ, nôn, liệt cơ vân...; nồng độ nọc độc trong máu bệnh nhân tăng sớm khi bị rắn cắn và đạt đỉnh sau khoảng 6-12 giờ, giảm dần sau 24 giờ. Với nồng độ nọc độc > 100ng/ml máu thì mức độ sưng nề và hoại tử nhiều hơn.
Kết quả mới của nghiên cứu:
Kết quả nghiên cứu khẳng định giá trị của xét nghiệm nhanh nọc rắn hổ mạng (Cobra Rapid Test) trong chẩn đoán rắn hổ N.atra cắn: xét nghiệm với máu có độ nhạy 97,8%, độ đặc hiệu 90,2%; với dịch vết cắn có độ nhạy 100% và xét nghiệm với nước tiểu có độ nhạy 96,9%. Xét nghiệm Cobra Rapid Test kết hợp với đánh giá lâm sàng là căn cứ hướng dẫn dùng huyết thanh kháng nọc chính xác hơn so với đánh giá lâm sàng đơn thuận, cụ thể là giảm được tổn thương hoại tử, giảm liều huyết thanh kháng nọc cần dùng, giảm thời gian nằm viện.
THE MAIN NEW SCIENTIFIC CONTRIBUTIONS OF THE THESIS
Name of thesis: Clinical manifestations and features of plasma venom levels and the value of a rapid test for cobra venom in the diagnosis and treatment of cobra bite patients.
Speciality: Anesthesia and Intensive Care
Code: 62720122
Name of PhD student: Nguyen Trung Nguyen
Name of supervisors:
1. Assoc. Prof. Pham Due
2. Dr. To Vu Khuong
Educationnal institution: 108 Institute of Clinical Medical and Pharmaceutical Sciences.
Summary of the main new scientific contributions of the thesis:
Snakebite, particularly cobra bite is a common emergency presented at departments of clinical toxicology and emergency. Unless it is diagnosed and treated in time, patients may suffer from more severe evenomation, respiratory failure, death or severe sequelae. Early diagnosis and timely antivenom therapy play an important role in the successful emergency management. The diagnosis of snakebite in Vietnam has been mainly based on taking patients’ history, systematic and local signs and symptoms. This means that the diagnosis is usually made when the patients already had clear or even late evenomation signs, including irriversible injuries, e.g. tissue necrosis, leading to a delayed and uneffective antidotal treatment. Therefore, the application of a rapid test for the cobra venom (Cobra Rapid Test) and enzyme linked immunosorbent assay (ELISA) for the quantification of snake venom levels contributing to early diagnosis and guidance in the treatment with antivenom are new issues. The research: “Clinical manifestations and features of plasma venom levels and the value a rapid test for cobra venom in the diagnosis and treatment of cobra bite patients” is a current issue and has scientific and practical significance.
New results of the research:
The results presented in the thesis show that the clinical features of cobra bite include swelling, local tissue necrosis, vomiting, paralysis, rhabdomyolysis,…The plasma venom peaks early at 6-12 hours since the bite and gradually decrease thereafter. At the plasma venom level of higher than 100ng/ml, the degree of swelling and necrosis is more remarkable compared to those seen at lower venom levels.
The research results confirm the value of the rapid test for the cobra venom (Cobra Rapid Test) in the diagnosis of Naja atra bite: in plasma samples, the test has the sensitivity of 97,8%, specificity of 90,2%; in fluid of bitten sites and urine, the sensitivity are 100% and 96,9% respectively.
Results of the Cobra Rapid Test combined with clinical evaluation is more accurate than only clinical evaluation, specifically leading to the decrease in necrosis square, the total dose of antivenom and hospitalization time.