Theo lời kể của gia đình P, năm 2024, trên đường đi học về, một tai nạn giao thông khiến P. ngã đập đầu xuống mặt đường. Cậu bé được đưa đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch: chấn thương sọ não nặng, hôn mê sâu và tiên lượng xấu. Các bác sĩ phẫu thuật thần kinh đã cứu sống em. Em hồi phục hoàn toàn không để lại di chứng gì về thần kinh, nhưng em lại gặp phải tình trạng hẹp khí quản, một biến chứng của đặt ống nội khí quản. Các bác sĩ đã buộc phải mở khí quản để duy trì đường thở cho em, đồng nghĩa với việc em không thể nói được bình thường.
Nhiều lần, cả gia đình hy vọng rằng P đã đủ hồi phục để tự thở và nói được. Gia đình đưa em đi qua nhiều bệnh viện để cố rút canul mở khí quản nhưng đều thất bại. Sau vài ngày P. lại lên cơn khó thở, đờm dãi ứ đọng, cổ họng khò khè. Để duy trì sự sống cho P. các bác sĩ buộc phải mở lại khí quản. 3 lần rút canul thì cả 3 lần phải mở lại khí quản. Khi gia đình và P tưởng như mất hy vọng, P được bệnh viện tuyến trước giới thiệu đến khám tại khoa Ngoại lồng ngực (B4) Bệnh viện TWQĐ 108.
Sau quá trình thăm khám cẩn trọng, đánh giá tỉ mỉ tình trạng sẹo hẹp khí quản bằng phim chụp cắt lớp vi tính, soi thanh quản, soi khí quản… các bác sĩ nhận định đây là tổn thương sẹo hẹp ngay dưới vùng hạ thanh môn, một di chứng nặng nề của thời gian dài đặt nội khí quản và 3 lần mở khí quản.
Đại tá TS. Ngô Vi Hải – Chủ nhiệm khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện TWQĐ 108 cho biết: “Chúng tôi nhận định đây là một tổn thương khá phức tạp: sẹo hẹp sát hạ thanh môn do đặt nội khí quản đồng thời mở khí quản 3 lần làm đoạn tổn thương kéo dài. Khoa Ngoại lồng ngực chúng tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm xử lý những tổn thương khí quản phức tạp và là một trung tâm có uy tín tại Hà nội và trong nước về mặt bệnh này. Sau khi đánh giá kỹ tổn thương và tình trạng bệnh nhân chúng quyết định thực hiện ca phẫu thuật cắt bỏ sẹo hẹp nối khí quản tận tận nhằm tái tạo lại đường thở cho bệnh nhân. Ca mổ tương đối khó khăn và kéo dài hơn 2 giờ đồng hồ do vị trí sẹo hẹp cao và 3 lần mở khí quản làm tổn thương viêm dính rất nhiều, đặc biệt là khí quản và thực quản thành viêm dính thành 1 khối ở vị trí sẹo hẹp và thành sau chỗ mở khí quản.”
Tiếng gọi đầu tiên của cậu bé 16 tuổi sau 1 năm tai nạn
Trước cuộc mổ, P gây ấn tượng với cả khoa bởi sự khát khao tìm lại giọng nói của mình. P là một cậu bé hoạt bát và nghị lực. Cậu kiên trì ngồi khí dung, tập ho và vẫy tay ra hiệu với điều dưỡng. Em từng viết lên tờ giấy đưa cho các y bác sĩ trong khoa:"Con thèm nói lắm, con muốn được gọi bố mẹ. Con sẽ cố gắng!" Câu chữ nguệch ngoạc, không thẳng hàng nhưng khiến các bác sĩ và điều dưỡng vô cùng xúc động. Ai cũng mong kết quả tốt đẹp nhất đến với em, một cậu bé mới 16 tuổi đã phải chịu đựng cuộc sống không giọng nói suốt gần một năm trời nhưng chưa từng bỏ cuộc.
P. hạnh phúc, xúc động khi được nghe thấy giọng nói của mình sau gần 1 năm
Sau ca phẫu thuật P được đưa về khoa. Ngay khi tỉnh lại em hít một hơi dài và tiếng gọi nhỏ nhẹ nhưng rõ ràng vang lên: “Bố ơi…” Bố em xúc động trào nước mắt và các y bác sĩ có mặt cũng rất vui khi chứng kiến niềm vui sáng bừng trên khuôn mặt em dù còn mệt mỏi sau ca mổ. Bố của P xúc động nói “Cảm ơn bác sĩ Hải và tập thể các y bác sĩ của Khoa Ngoại Lồng ngực đã giúp con tôi không phải mãi mãi sống trong im lặng.”
Những ngày sau đó, P. không che giấu sự phấn khích và nói liên tục như để bù lại những ngày không thể nói. Cậu nhắc đi nhắc lại lời cảm ơn tập thể y bác sĩ khoa Ngoại lồng ngực, những người đã hồi sinh giọng nói và mang lại cho cậu cuộc sống bình thường như bao người khác.
Hành trình tìm lại giọng nói của P. không chỉ là câu chuyện về một ca bệnh đặc biệt. Đó là biểu tượng cho nghị lực sống phi thường của tuổi trẻ, cũng là thể hiện năng lực chuyên môn, lòng tận tụy và nỗ lực không ngừng nghỉ của người thầy thuốc quân y.
Theo TS.BS Ngô Vi Hải, sẹo hẹp khí quản là một biến chứng nặng của đặt ống nội khí quản hoặc mở khí quản kéo dài. Cơ chế chủ yếu do bóng (cuff) của ống nội khí quản hoặc canul bơm căng kéo dài gây tổn thương thiếu máu thành khí quản. Tổn thương không hồi phục làm khí quản thành sẹo dày lên bên trong và co lại bên ngoài làm hẹp thậm chí bít tắc hoàn toàn đường thở rất nguy hiểm. Các thủ thuật như nong, đốt sẹo hẹp đều có nguy cơ tái hẹp rất cao đồng thời làm tổn thương khí quản trên đoạn dài hơn, khó khăn cho phẫu thuật. Phẫu thuật cắt bỏ sẹo hẹp nối phục hồi khí quản ngay thì đầu có thể thực hiện rất an toàn và tỷ lệ thành công 90-95%, nên được khuyến cáo áp dụng thì đầu cho những bệnh nhân sẹo hẹp khí quản có chỉ định phẫu thuật.
Khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện TWQĐ 108