Sau những biến cố tim mạch như nhồi máu cơ tim, suy tim cấp hay phẫu thuật, người bệnh không chỉ chịu tổn thương thể chất mà còn đối mặt với những khủng hoảng tinh thần sâu sắc. PHCN tim mạch xuất hiện như một người bạn đồng hành, giúp họ lấy lại sức khỏe, lòng tin và khả năng tự chủ trong cuộc sống.
Chương trình PHCN tim mạch là một phác đồ toàn diện và cá thể hóa, gồm các thành phần cốt lõi:
- Luyện tập thể lực có kiểm soát: Các bài tập được thiết kế khoa học, tăng dần cường độ dưới sự giám sát chuyên môn, giúp phục hồi sức bền, cải thiện tuần hoàn, làm nhẹ gánh nặng cho trái tim.
- Giáo dục sức khỏe: Bệnh nhân được trang bị kiến thức cần thiết để hiểu rõ tình trạng của mình, cách nhận diện nguy cơ, điều chỉnh dinh dưỡng và dùng thuốc hợp lý.
- Tư vấn tâm lý và hỗ trợ xã hội: Giảm căng thẳng, lo âu, trầm cảm – những “bóng ma” dễ bủa vây người bệnh tim mạch, giúp họ sống tích cực và lạc quan hơn.
- Thay đổi lối sống: Hướng dẫn bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, tăng cường vận động, kiểm soát stress – những yếu tố nền tảng cho một cuộc sống khỏe mạnh và bền vững.
Điểm ưu việt của PHCN tim mạch là biến bệnh nhân từ người thụ động sang chủ động, từ chỗ dựa hoàn toàn vào y tế sang làm chủ sức khỏe bản thân. Phục hồi chức năng tim mạch mang lại hiệu quả toàn diện:
Giảm tỷ lệ tử vong, kéo dài tuổi thọ: Nhiều nghiên cứu khẳng định PHCN giúp giảm tới 30% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và giảm rõ rệt tỷ lệ tái nhập viện.
Cải thiện chất lượng cuộc sống: Người bệnh giảm mệt mỏi, khó thở, trở lại sinh hoạt bình thường và tận hưởng cuộc sống bên người thân.
Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Huyết áp, đường huyết, mỡ máu... được theo dõi và điều chỉnh kịp thời, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Bệnh nhân tập các bài tập vận động dưới sự giám sát của chuyên viên thể lực và kĩ thuật viên Phục hồi chức năng tại Bệnh viện Perigueux, Pháp
Tăng cường sức khỏe tinh thần: Giảm stress, nâng cao tinh thần, tạo động lực sống và phục hồi.
Trao quyền tự chủ: Người bệnh hiểu rõ cơ thể mình, biết cách chăm sóc bản thân và tuân thủ điều trị hiệu quả hơn.
PHCN tim mạch không chỉ là giải pháp cho từng cá nhân, mà còn là chiến lược y tế cộng đồng đầy hiệu quả:
Giảm gánh nặng y tế quốc gia: Giảm số ca tái phát, tái nhập viện, giảm chi phí điều trị và áp lực cho bệnh viện.
Tăng năng suất lao động: Người bệnh hồi phục nhanh hơn, trở lại công việc, tiếp tục đóng góp cho xã hội.
Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tạo hiệu ứng lan tỏa trong thay đổi lối sống, phòng ngừa bệnh tim mạch trong cộng đồng.
Giảm áp lực cho gia đình: Khi người bệnh tự lập hơn, người thân cũng bớt gánh nặng chăm sóc, cải thiện chất lượng sống cho cả gia đình.
Người bệnh thực hiện bài tập gắng sức với thiết bị theo dõi điện tim liên tục
Thúc đẩy y học dự phòng: PHCN là một phần tất yếu của y học hiện đại, dịch chuyển trọng tâm từ chữa bệnh sang phòng ngừa, phục hồi và duy trì sức khỏe bền vững.
Phục hồi chức năng tim mạch là một phương pháp điều trị đồng thời là chìa khóa mở ra kỷ nguyên mới của y học nhân văn – nơi người bệnh được quan tâm toàn diện cả thể chất, tinh thần và xã hội.
Bs Bùi Thị Hương Lan, Khoa Nội tim mạch, Bệnh viện TWQĐ 108