Phẫu thuật nâng sống mũi được thực hiện tại Khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình, Bệnh viện TƯQĐ 108 ngay từ những năm 60 của thế kỷ XX. Mới đầu các bác sĩ dùng chất liệu tự thân như sụn sườn, xương mào chậu để tạo hình sống mũi cho các bệnh nhân biến dạng hoặc mất sống mũi do các vết thương hỏa khí, sau này phẫu thuật nâng sống mũi để đáp ứng nhu cầu làm đẹp của đông đảo các tầng lớp nhân đân.
Nâng sống mũi có hai phương pháp: 1. Nâng sống mũi không; 2. Nâng sống mũi bằng phẫu thuật.
Nâng sống mũi không phẫu thuật là thủ thuật tiêm chất làm đầy (các Filer) vào tổ chức dưới da sống mũi. Phương pháp này nhanh gon, dễ thực hiện. Tuy nhiên, chất làm đầy có thời hạn nhất định, sẽ tiêu hết trong khoảng thời gian từ 4 đến 6 tháng. Và nhược điểm của phương pháp tiêm chất làm đầy là làm cho mũi bị bè sang hai bên, làm mũi to và tù do chất làm đầy sau tiêm một thời gian sẽ di chuyển qua tổ chức lỏng lẻo xuống các vị trí thấp hơn chứ không còn trên sống mũi. Tỷ lệ biến chứng sau tiêm chất làm đầy nâng mũi khá cao phần lớn do không phải các bác sĩ phẫu thuật thực hiện, điều kiện nơi tiêm không đủ tiêu chuẩn vô trùng. Tại Khoa của chúng tôi không sử dụng phương pháp nâng sống mũi bằng tiêm chất làm đầy.
Nâng sống mũi bằng phẫu thuật: đây là phương pháp nâng sống mũi cho kết quả tốt nhất. Phẫu thuật nâng sống mũi chia làm hai loại: nâng sống mũi đơn thuần và nâng sống mũi cấu trúc, gồm sửa cấu trúc mũi và nâng sống mũi.
Nâng sống mũi đơn thuần: là các cấu trúc của mũi như sụn cánh mũi, vách mũi…được giữ nguyên, chỉ tạo đường hầm dưới da và cốt mạc xương mũi, đặt chất liệu nâng sống mũi. Phương pháp này không làm biến dạng các cấu trúc giải phẫu của mũi.
Chất liệu nâng sống mũi có nhiều loại khác nhau, gồm: chất liệu tổng hợp (Gortex, Medpor, Silicon…), chất liệu đồng loại (Alloderm), chất liệu tự thân (Sụn sườn, sụn vành tai, sụn vách mũi, xương…). Ngày nay chất liệu silicon kết hợp với chất liệu tự thân hay được dùng.
Nâng sống mũi cấu trúc: Đây là tổ hợp gồm nhiều phẫu thuật được thực hiện liên tiếp nhau với mục đích sửa lại gần như toàn bộ cấu trúc sụn đầu mũi và nâng sống mũi. Bao gồm: phẫu thuật thứ nhất lấy chất liệu tự thân như sụn vách mũi, sụn vành tai, đôi khi cả sụn sườn. Phẫu thuật tiếp theo là mở toàn bộ cấu trúc đầu mũi, bộc lộ các thành phần như sụn vách mũi, sụn cánh mũi. Sau đó dùng các chất liệu vừa lấy để làm dài vách ngăn mũi xuống dưới và ra trước, tạo nên một khung sụn đầu mũi hoàn toàn mới. Phẫu thuật thứ ba là nâng sống mũi. Chỉ định của phương pháp này cho các mũi ngắn, đầu mũi quá nhỏ hoặc quá lớn, sống mũi ngắn, và đặc biệt ở các mũi có biến dạng như di chứng khe hở môi vòm miệng. Kết quả phẫu thuật làm thay toàn bộ tháp mũi. Nhược điểm: phá vỡ cấu trúc mũi, nguy cơ thủng đầu mũi do tăng chiều dài và chiều cao mũi tối đa, trong khi da và tổ chức dưới da không có gì thay đổi. Khi nhiễm trùng hoặc biến chứng rất khó sửa chữa.
Thế nào là mũi S line? Đây chỉ là cách quảng cáo của các cơ sở làm dịch vụ thẩm mỹ, hoàn toàn không có gì mới. Từ những năm 90 của thế kỷ trước, khi phẫu thuật nâng sống mũi các bác sĩ Bệnh viện 108 đã tạo tạo dáng mảnh ghép (độn cao sống mũi), dù là sụn sườn hay silicon cũng theo đường cong sinh lý của mũi, tức là điểm lượn gốc mũi, đường cong thân sống mũi và một điểm lượn tiếp theo là đầu mũi xuống vách mũi. Như vậy hình dáng mảnh ghép giống như một chữ S. Tuy nhiên nếu cứ để như chữ S thì gốc mũi sẽ rất cao, mất điểm lõm của gốc mũi (vì mũi bao giờ cũng có điểm lõm gốc mũi, nếu không thì sẽ giống mỏ chim mọc ra từ trán), vậy nên hiện nay chúng tôi cắt bỏ điểm lượn trên, vuốt nhỏ thì gốc mũi mới tự nhiên. Như vậy, nếu vẽ lại sống mũi lúc chưa nâng sẽ thấy hình chữ S, nhưng tạo dáng chất liệu ghép không nên để hình chữ S thì mũi mới thảng, đẹp tự nhiên được.
Thế nào là chất liệu nâng mũi 5S? Đây cũng là một cách quảng cáo, thu hút sự hiếu kỳ của mọi người. Thực chất 5S không phải là chất liệu được dựng theo các chiều trong không gian, mà 5S chỉ nói về các tính năng của mảnh ghép, gồm: Soft là mềm, Substantial là chắc chắn, Shaped là dễ định hình, S line là có dáng chữ S, Safe là chất liệu an toàn. Chất liệu nhân tạo được sử dụng nâng mũi, chủ yếu là Silicon, bắt buộc phải có các tính chất lý hóa và độ an toàn như trên mới được phép sư dụng trong y tế. Do đó, hình dáng mảnh ghép do các phẫu thuật viên cắt gọt như thế nào cho phù hợp với dáng mũi của từng người mới quyết định dáng mũi sau phẫu thuật chứ không phải hình S line hoặc chất liệu 5 S của mảnh ghép quyết định thành công của phẫu thuật…
Nâng sống mũi có hai phương pháp: 1. Nâng sống mũi không; 2. Nâng sống mũi bằng phẫu thuật.
Nâng sống mũi không phẫu thuật là thủ thuật tiêm chất làm đầy (các Filer) vào tổ chức dưới da sống mũi. Phương pháp này nhanh gon, dễ thực hiện. Tuy nhiên, chất làm đầy có thời hạn nhất định, sẽ tiêu hết trong khoảng thời gian từ 4 đến 6 tháng. Và nhược điểm của phương pháp tiêm chất làm đầy là làm cho mũi bị bè sang hai bên, làm mũi to và tù do chất làm đầy sau tiêm một thời gian sẽ di chuyển qua tổ chức lỏng lẻo xuống các vị trí thấp hơn chứ không còn trên sống mũi. Tỷ lệ biến chứng sau tiêm chất làm đầy nâng mũi khá cao phần lớn do không phải các bác sĩ phẫu thuật thực hiện, điều kiện nơi tiêm không đủ tiêu chuẩn vô trùng. Tại Khoa của chúng tôi không sử dụng phương pháp nâng sống mũi bằng tiêm chất làm đầy.
Nâng sống mũi bằng phẫu thuật: đây là phương pháp nâng sống mũi cho kết quả tốt nhất. Phẫu thuật nâng sống mũi chia làm hai loại: nâng sống mũi đơn thuần và nâng sống mũi cấu trúc, gồm sửa cấu trúc mũi và nâng sống mũi.
Nâng sống mũi đơn thuần: là các cấu trúc của mũi như sụn cánh mũi, vách mũi…được giữ nguyên, chỉ tạo đường hầm dưới da và cốt mạc xương mũi, đặt chất liệu nâng sống mũi. Phương pháp này không làm biến dạng các cấu trúc giải phẫu của mũi.
Chất liệu nâng sống mũi có nhiều loại khác nhau, gồm: chất liệu tổng hợp (Gortex, Medpor, Silicon…), chất liệu đồng loại (Alloderm), chất liệu tự thân (Sụn sườn, sụn vành tai, sụn vách mũi, xương…). Ngày nay chất liệu silicon kết hợp với chất liệu tự thân hay được dùng.
Nâng sống mũi cấu trúc: Đây là tổ hợp gồm nhiều phẫu thuật được thực hiện liên tiếp nhau với mục đích sửa lại gần như toàn bộ cấu trúc sụn đầu mũi và nâng sống mũi. Bao gồm: phẫu thuật thứ nhất lấy chất liệu tự thân như sụn vách mũi, sụn vành tai, đôi khi cả sụn sườn. Phẫu thuật tiếp theo là mở toàn bộ cấu trúc đầu mũi, bộc lộ các thành phần như sụn vách mũi, sụn cánh mũi. Sau đó dùng các chất liệu vừa lấy để làm dài vách ngăn mũi xuống dưới và ra trước, tạo nên một khung sụn đầu mũi hoàn toàn mới. Phẫu thuật thứ ba là nâng sống mũi. Chỉ định của phương pháp này cho các mũi ngắn, đầu mũi quá nhỏ hoặc quá lớn, sống mũi ngắn, và đặc biệt ở các mũi có biến dạng như di chứng khe hở môi vòm miệng. Kết quả phẫu thuật làm thay toàn bộ tháp mũi. Nhược điểm: phá vỡ cấu trúc mũi, nguy cơ thủng đầu mũi do tăng chiều dài và chiều cao mũi tối đa, trong khi da và tổ chức dưới da không có gì thay đổi. Khi nhiễm trùng hoặc biến chứng rất khó sửa chữa.
Thế nào là mũi S line? Đây chỉ là cách quảng cáo của các cơ sở làm dịch vụ thẩm mỹ, hoàn toàn không có gì mới. Từ những năm 90 của thế kỷ trước, khi phẫu thuật nâng sống mũi các bác sĩ Bệnh viện 108 đã tạo tạo dáng mảnh ghép (độn cao sống mũi), dù là sụn sườn hay silicon cũng theo đường cong sinh lý của mũi, tức là điểm lượn gốc mũi, đường cong thân sống mũi và một điểm lượn tiếp theo là đầu mũi xuống vách mũi. Như vậy hình dáng mảnh ghép giống như một chữ S. Tuy nhiên nếu cứ để như chữ S thì gốc mũi sẽ rất cao, mất điểm lõm của gốc mũi (vì mũi bao giờ cũng có điểm lõm gốc mũi, nếu không thì sẽ giống mỏ chim mọc ra từ trán), vậy nên hiện nay chúng tôi cắt bỏ điểm lượn trên, vuốt nhỏ thì gốc mũi mới tự nhiên. Như vậy, nếu vẽ lại sống mũi lúc chưa nâng sẽ thấy hình chữ S, nhưng tạo dáng chất liệu ghép không nên để hình chữ S thì mũi mới thảng, đẹp tự nhiên được.
Thế nào là chất liệu nâng mũi 5S? Đây cũng là một cách quảng cáo, thu hút sự hiếu kỳ của mọi người. Thực chất 5S không phải là chất liệu được dựng theo các chiều trong không gian, mà 5S chỉ nói về các tính năng của mảnh ghép, gồm: Soft là mềm, Substantial là chắc chắn, Shaped là dễ định hình, S line là có dáng chữ S, Safe là chất liệu an toàn. Chất liệu nhân tạo được sử dụng nâng mũi, chủ yếu là Silicon, bắt buộc phải có các tính chất lý hóa và độ an toàn như trên mới được phép sư dụng trong y tế. Do đó, hình dáng mảnh ghép do các phẫu thuật viên cắt gọt như thế nào cho phù hợp với dáng mũi của từng người mới quyết định dáng mũi sau phẫu thuật chứ không phải hình S line hoặc chất liệu 5 S của mảnh ghép quyết định thành công của phẫu thuật…
PGS.TS. Nguyễn Tài Sơn
Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình Thẩm mỹ - Bệnh viện TƯQĐ 108
Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình Thẩm mỹ - Bệnh viện TƯQĐ 108