Vẩu 1 hàm, 2 hàm hoặc cười hở lợi đơn thuần khá hay gặp, là loại dị tật tuy không ảnh hưởng đến sức khoẻ nhưng lại gây mặc cảm rất lớn với người bệnh. Nhu cầu điều trị điều chỉnh vẩu, cười hở lợi là rất cao, đặc biệt trong những năm gần đây với điều kiện kinh tế, xã hội phát triển tốt hơn, trình độ khoa học kỹ thuật cũng được cập nhật đáp ứng được mong muốn nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Tuỳ từng mức độ và tình trạng cụ thể, nhu cầu cải thiện và khả năng chi phí mà chỉ định, kỹ thuật áp dụng điều trị có thể khác nhau. Đơn giản nhất có thể là phẫu thuật cắt bớt nhóm cơ nâng môi trên, cơ cười để giảm mức độ hở lợi khi cười. Các kỹ thuật can thiệp làm giảm độ dài viền lợi răng, hạ thấp ngách tiền đình miệng cũng có thể áp dụng ở 1 số trường hợp.
Cắt xương hàm, chỉnh khớp cắn là chỉ định được sử dụng nhiều hơn, mang lại hiệu quả cao hơn cũng như giữ được kết quả lâu dài, ổn định, ít tái phát hơn.
Khám xét lâm sàng, kiểm tra tình trạng khớp cắn trên thực tế và X-quang sẽ giúp cho chỉ định cắt xương chỉnh khớp cắn chính xác hơn. Có thể cắt 1 hàm, 2 hàm, cắt block hoặc toàn bộ tuỳ theo mức độ dị tật. Trước mổ bệnh nhân sẽ được lấy mẫu hàm, cắt thử trên mẫu và làm máng hướng dẫn phẫu thuật.
Bệnh nhân được mổ gây mê nội khí quản, đường mổ theo viền lợi hoặc ngách tiền đình. Xương hàm cắt theo dự kiến, có thể sẽ phải nhổ bớt răng số 4 hoặc răng 5. Sau cắt xương sẽ lắp máng hướng dẫn và mài chỉnh các phần xương còn lại để đạt được khớp cắn đúng. Các phần xương cắt được kết vững chắc bằng các nẹp titan (mini plate). Những nẹp titan này có thể tháo bỏ sau 6 tháng-1 năm nếu bệnh nhân có nhu cầu (tiểu phẫu) hoặc để vĩnh viễn không tháo. Nẹp vít tự tiêu có thể sử dụng với ưu điểm không cần phải tháo bỏ, tuy nhiên giá thành cao nên ít phổ biến hơn. Một số trường hợp có thể cần can thiệp chỉnh nha hỗ trợ sau mổ.
Sưng nề sau mổ trong khoảng 5-7 ngày, ổn định sau 3 tháng.
Một số tai biến biến chứng: Chảy máu trong mổ, ê buốt răng sau mổ, tê bì môi do tổn thương các nhánh thần kinh cằm, dưới ổ mắt.
Tại Khoa Phẫu thuật Hàm mặt - Tạo hình – Bệnh viện TƯQĐ 108 hiện tại là một trong những cơ sở y tế có đầy đủ phương tiện, kỹ thuật và kinh nghiệm để thực hiện các phẫu thuật này tốt nhất, an toàn nhất.
Tuỳ từng mức độ và tình trạng cụ thể, nhu cầu cải thiện và khả năng chi phí mà chỉ định, kỹ thuật áp dụng điều trị có thể khác nhau. Đơn giản nhất có thể là phẫu thuật cắt bớt nhóm cơ nâng môi trên, cơ cười để giảm mức độ hở lợi khi cười. Các kỹ thuật can thiệp làm giảm độ dài viền lợi răng, hạ thấp ngách tiền đình miệng cũng có thể áp dụng ở 1 số trường hợp.
Cắt xương hàm, chỉnh khớp cắn là chỉ định được sử dụng nhiều hơn, mang lại hiệu quả cao hơn cũng như giữ được kết quả lâu dài, ổn định, ít tái phát hơn.
Khám xét lâm sàng, kiểm tra tình trạng khớp cắn trên thực tế và X-quang sẽ giúp cho chỉ định cắt xương chỉnh khớp cắn chính xác hơn. Có thể cắt 1 hàm, 2 hàm, cắt block hoặc toàn bộ tuỳ theo mức độ dị tật. Trước mổ bệnh nhân sẽ được lấy mẫu hàm, cắt thử trên mẫu và làm máng hướng dẫn phẫu thuật.
Bệnh nhân được mổ gây mê nội khí quản, đường mổ theo viền lợi hoặc ngách tiền đình. Xương hàm cắt theo dự kiến, có thể sẽ phải nhổ bớt răng số 4 hoặc răng 5. Sau cắt xương sẽ lắp máng hướng dẫn và mài chỉnh các phần xương còn lại để đạt được khớp cắn đúng. Các phần xương cắt được kết vững chắc bằng các nẹp titan (mini plate). Những nẹp titan này có thể tháo bỏ sau 6 tháng-1 năm nếu bệnh nhân có nhu cầu (tiểu phẫu) hoặc để vĩnh viễn không tháo. Nẹp vít tự tiêu có thể sử dụng với ưu điểm không cần phải tháo bỏ, tuy nhiên giá thành cao nên ít phổ biến hơn. Một số trường hợp có thể cần can thiệp chỉnh nha hỗ trợ sau mổ.
Sưng nề sau mổ trong khoảng 5-7 ngày, ổn định sau 3 tháng.
Một số tai biến biến chứng: Chảy máu trong mổ, ê buốt răng sau mổ, tê bì môi do tổn thương các nhánh thần kinh cằm, dưới ổ mắt.
Tại Khoa Phẫu thuật Hàm mặt - Tạo hình – Bệnh viện TƯQĐ 108 hiện tại là một trong những cơ sở y tế có đầy đủ phương tiện, kỹ thuật và kinh nghiệm để thực hiện các phẫu thuật này tốt nhất, an toàn nhất.
Hình ảnh minh hoạ
Ảnh trước phẫu thuật thẳng – nghiêng
Ảnh sau phẫu thuật 5 ngày thẳng – nghiêng
Bài và ảnh: TS. BS. Vũ Ngọc Lâm
Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình - Bệnh viện TƯQĐ 108
Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình - Bệnh viện TƯQĐ 108