Nguồn gốc và thải trừ:
THS là một glyco-protein có trọng lượng phân tử 28.000 dalton. Người ta thường gọi TSH với cái tên “hormone kích thích tuyến Giáp” và TSH được sản xuất bởi thùy trước của tuyến yên trước dưới sự kiểm soát của hormone TRH vùng dưới đồi.
Trong trường hợp cơ thể bị stress, tâm thần vùng dưới đồi bị kích thích giải phóng hormone hướng tuyến Giáp (TRH) hoặc nồng độ hormone tuyến Giáp ( T3, T4) bên trong dòng tuần hoàn giảm xuống. Hệ quả của cả hai trường hợp trên là TRH kích thích thùy trước tuyến yên để sản xuất ra TSH, chính là các hormone kích thích tuyến Giáp. Tiếp đến TSH sẽ kích thích giải phóng T3 (Triodothyroxine) và T4 (Thyroxine). Đây là mối liên hệ đặc biệt để giúp ta biết được tình trạng của tuyến Giáp có bình thường hay không.
Bản chất của xét nghiệm: Định lượng TSH trong máu
Chỉ định xét nghiệm:
Xét nghiệm TSH được dùng để chẩn đoán các tình trạng rối loạn chức năng tuyến Giáp như: cường Giáp, suy Giáp. Để chẩn đoán phân biệt nguồn gốc suy Giáp là tại tuyến Giáp hay ngoài tuyến Giáp và để theo dõi đáp ứng điều trị bệnh nhân bị rối loạn chức năng tuyến Giáp (trong bệnh lý Basedow).
Nên đi xét nghiệm kiểm tra chức năng tuyến Giáp khi thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường sau: Căng thẳng và run tay chân. Kém tập trung. Tăng nhịp tim, đau nhức cơ khớp. Tăng cân bất thường. Kinh nguyệt bất thường. Luôn cảm thấy người lạnh.
Nguyên lý xét nghiệm TSH
TSH được định lượng theo nguyên lý miễn dịch cạnh tranh và sử dụng công nghệ hóa phát quang ( hệ thống của Abbott, Beckman Coulter…) hoặc điện hóa phát quang (hệ thống của Roche), có độ chính xác cao và dải đo rộng.
Giá trị tham chiếu của TSH
Chỉ số TSH tham chiếu trong khoảng 0,35 -4,94 mIU/l (hệ thống của Abbott).
Chỉ số TSH tham chiếu trong khoảng 0,27 – 4,20 mIU/l (hệ thống của Roche).
Tuy nhiên, bạn cần trình bày các loại thuốc mà mình đang sử dụng để kiểm tra xem chúng có ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm hay không. Ví dụ như lithium, biotin, amiodaron, các chế phẩm chứa iod,... đây là các loại thuốc nên ngưng sử dụng trước khi thực hiện xét nghiệm này.
Nồng độ TSH tăng thường gặp trong:
- Suy Giáp có nguồn gốc tại tuyến Giáp
- TSH còn tăng do sử dụng một số loại thuốc gây nên biến chứng suy Giáp như PTU (thuốc kháng Giáp), lithium, amiodaron.
- Trong cơ thể có kháng thể kháng TSH.
- TSH sản xuất không đúng chỗ.
- Tuyến Giáp bị cắt bỏ một phần hoặc cắt bỏ toàn bộ.
- Suy tuyến thượng thận tiên phát.
Nồng độ TSH giảm thường gặp trong:
- Nguyên nhân cường Giáp xuất phát từ tuyến Giáp.
- Suy Giáp thứ phát, tức là suy Giáp có nguồn gốc vùng dưới đồi hoặc tại tuyến yên.
- Sử dụng các loại thuốc như chế phẩm chứa iod, tinh chất Giáp, amiodaron.
- Suy giảm chức năng tuyến yên.
- Tuyến Giáp đa nhân.
Cách lấy mẫu:
- Mẫu máu lấy vào buổi sáng: 2ml máu, không chống đông hoặc chống đông bằng lithiheparin, EDTA.
- Thời gian làm xét nghiệm mất 1 giờ. Trước khi làm bệnh nhân không cần chuẩn bị trước, không cần nhịn đói.
Khoa Sinh hóa – Bệnh viện TƯQĐ 108