Trong nhiều thập kỷ, giới hạn thời gian bảo quản thận để ghép khoảng 24 tiếng đã là “đồng hồ đếm ngược” sinh tử cho cả người hiến và người nhận. Thật là quá khắt khe và quá mong manh. Một quả thận hoàn hảo có thể bị loại bỏ chỉ vì không kịp đến đúng người, đúng lúc.
Tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (MGH), các bác sĩ và các nhà khoa học đã tạo ra một bước đột phá trong công nghệ bảo quản nội tạng. Lần đầu tiên, một quả thận được đông lạnh trong 10 ngày, sau đó rã đông thành công và được cấy ghép vẫn hoạt động bình thường.
Thử nghiệm ban đầu được thực hiện trên mô hình lợn, loài có kích thước và sinh lý học gần giống người. Kết quả vượt mong đợi: thận hồi phục chức năng sau ghép, cho thấy phương pháp này hoàn toàn khả thi để tiến tới thử nghiệm lâm sàng ở người.
Công nghệ vượt giới hạn: "Nano-warming" và kiểm soát tổn thương đông lạnh là chìa khóa của kỳ tích này nằm ở kỹ thuật kết hợp giữa công nghệ siêu làm lạnh (vitrification) có thể đông lạnh nhanh để tránh tạo tinh thể đá gây tổn thương tế bào. Nano-warming – sử dụng hạt nano để làm nóng đều, rã đông nhanh và an toàn. Bảo vệ mô bằng dung dịch chuyên biệt, giúp duy trì cấu trúc và chức năng tế bào sau rã đông.
Đây không chỉ là công nghệ mà là nghệ thuật của sự chính xác tuyệt đối trong sinh học, vật lý và y học tái tạo là cuộc cách mạng trong bảo quản và phân phối tạng ghép. Công nghệ này kéo dài thời gian bảo quản từ 1 ngày lên 10 ngày, cơ hội tăng lên gấp bội trong việc tìm người nhận phù hợp, đặc biệt trong các ca phức tạp, người nhận hiếm. Giảm thiểu thận bị loại bỏ do hết hạn sử dụng. Mở rộng mạng lưới ghép tạng xuyên quốc gia giúp các tạng có thể chuyển đến nơi xa hơn, đến vùng sâu vùng xa, hoặc quốc gia khác, nơi đang thiếu nguồn tạng. Một quả thận đông lạnh trong 10 ngày, nghe như khoa học viễn tưởng. Nhưng giờ đây, nó là thực tế, là cứu cánh, là hy vọng. Khi thời gian không còn là kẻ thù, mỗi cơ quan hiến tặng đều có cơ hội thực sự được trao đi và sống tiếp một cuộc đời mới.
Các bác sĩ, nhà khoa học tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts không chỉ thách thức giới hạn sinh học, mà còn vẽ lại bản đồ nhân đạo trong ghép tạng. Khoa học không ngừng tiến bước và sự sống cũng vậy.
Nguồn: Dựa trên nghiên cứu tại Massachusetts General Hospital, bài viết “This Kidney Was Frozen for 10 Days. Could Surgeons Transplant It?” – NYT 2024.