Người hiến tạng là bệnh nhân nam sinh năm 1975 được chẩn đoán chết não do đột quỵ xuất huyết não diện rộng, biến chứng phù não nặng. Vượt lên trên sự đau buồn, mất mát của người thân, gia đình người hiến đã có quyết định hiến tạng để cứu giúp những người bệnh nguy nan khác.
“Thần tốc” lên đường vì sự sống của người bệnh
Tối ngày 6/4/2025, nhận được thông tin từ Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện TWQĐ 108 (trong đó Trung tâm Ghép tạng là đơn vị chủ trì) đã phối hợp với Bệnh viện Quân y 175 lên phương án và lập kế hoạch toàn bộ quy trình chuyên môn – từ xác nhận chết não, hội chẩn, hoàn thiện hồ sơ pháp lý đến lấy tạng đã được triển khai khẩn trương, nghiêm túc và đúng quy định pháp luật. Sau khoảng 3 giờ kiểm tra, đối chiếu, 02 bệnh nhân tại Bệnh viện TWQĐ 108 đã đủ điều kiện nhận tim và gan phải. TS. Ngô Đình Trung – Chủ nhiệm Khoa Hồi sức Ngoại và ghép tạng, Bệnh viện TWQĐ 108 đã phối hợp và hỗ trợ Bệnh viện Quân y 175 hồi sức tạng và chẩn đoán chết não. Trong đêm, toàn bộ quy trình chuẩn bị từ xét nghiệm, khám chuyên khoa đến hoàn thiện hồ sơ được tiến hành khẩn trương, tuân thủ đúng quy định, với phương châm: làm tất cả vì người bệnh và để trọn vẹn tâm nguyện thiêng liêng của người hiến tạng. Toàn bộ quy trình được hoàn tất chỉ trong vòng 12 giờ đồng hồ.
Kíp các thầy thuốc Bệnh viện TWQĐ 108 lên đường hỗ trợ Bệnh viện Quân y 175 thực hiện ca lấy-ghép đa tạng từ người hiến chết não
10h00 ngày 07/04: Bệnh viện TWQĐ 108 tổ chức hội chẩn thông qua 02 cặp ghép, đồng thời đoàn công tác gồm kíp lấy gan, kíp lấy tim, kíp gây mê hồi sức và điều phối viên cũng xuất phát ra sân bay, tham gia hội chẩn online – vừa đi vừa hội chẩn trực tuyến.
14h30 ngày 07/04: Đoàn công tác tới Bệnh viện Quân y 175 và hội chẩn hiệp đồng công tác lấy, ghép đa mô, tạng cùng Bệnh viện Quân y 175, Bệnh viện Nhi đồng 2, Bệnh viện TW Huế. Đoàn công tác Bệnh viện TWQĐ 108 chủ trì kíp phẫu thuật lấy, rửa tạng do đây là ca chết não đầu tiên tại Bệnh viện Quân y 175.
15h00 ngày 07/04: Bắt đầu phẫu thuật lấy đa mô, tạng. Sau đó là lấy tim, gan của người hiến ra. Đoàn công tác nhanh chóng bay về Hà Nội lúc 19h45, hạ cánh lúc 21h30.
Cảnh sát Giao thông TP. Hồ Chí Minh và Trung tâm Dịch vụ & Khai thác Sân bay (ASOC) – Vietnam Airlines đã phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với Bệnh viện TWQĐ 108 và Bệnh viện Quân y 175 để vận chuyển tạng bằng cùng một chuyến bay nhanh nhất có thể, đảm bảo chất lượng tạng tối ưu cho ghép.
Đoàn nhanh chóng trở về Hà Nội để tiến hành ghép cho 2 bệnh nhân
Tự hào truyền thống quân y “chung một dòng máu Lạc Hồng - chung một sứ mệnh cứu người “
Buổi phẫu thuật lấy tạng được thực hiện với nghi thức trang nghiêm, trong đó có phút mặc niệm tri ân người hiến tạng như một lời cảm ơn sâu sắc trước nghĩa cử cao đẹp và tinh thần nhân văn của gia đình người bệnh.
Đội ngũ y bác sĩ tri ân nghĩa cử cao cả của người hiến tạng “Cho đi là còn mãi”
Khi về tới Bệnh viện TWQĐ 108 lúc 22h09’ ngày 7/4, hai thùng bảo quản tạng được chuyển thẳng đến phòng mổ – nơi bệnh nhân ghép gan và ghép tim đã sẵn sàng phẫu thuật, giúp rút ngắn tối đa thời gian thiếu máu lạnh. Dù đã thấm mệt sau hành trình dài, các phẫu thuật viên vẫn hoà mình trong không khí khẩn trương của ca cấp cứu, đảm bảo công tác chuyên môn diễn ra thuận lợi theo đúng kế hoạch.
Theo TS Ngô Vi Hải – Chủ nhiệm Khoa phẫu thuật lồng ngực, Bệnh viện TWQĐ 108, tạng tim của người cho rất tốt và hoàn toàn tương thích với người nhận. Cả người cho và người nhận đều thuộc nhóm máu hiếm (nhóm AB). Việc hiến tạng ở nước ta còn chưa thật sự phổ biến. Việc có 2 bệnh nhân trùng hợp cả tuổi tác, thể trạng và nhóm máu này là rất hy hữu. Đây như món quà của tạo hoá và là duyên của cả người hiến và người nhận. Người nhận tim là chị N.T.L (sinh năm 1972) bị suy tim phân suất tống máu giảm nặng do bệnh cơ tim thể giãn, có chỉ định ghép tim.
Ở đầu cầu Hà Nội, sau khi nhận được thông tin tạng tim rất phù hợp với người nhận, cả bệnh nhân, gia đình bệnh nhân và toàn bộ tập thể y bác sĩ vô cùng phấn khởi, háo hức và nguyện dốc hết tâm – sức để hồi sinh một sự sống mới. Việc phẫu thuật chuẩn bị để đón trái tim mới được tiến hành khẩn trương và chu đáo hết sức có thể. 22h00 lồng ngực chị L đã sẵn sàng để đón trái tim mới. 22h09 trái tim mới đã đến cửa phòng mổ. TS Ngô Vi Hải và cả kíp mổ đã bắt tay ngay vào ca ghép tim cho chị L. Nhờ sự quyết tâm và sự chuẩn bị chuyên nghiệp của cả 2 Bệnh viện, cuộc mổ đã diễn ra rất thuận lợi, như một sự sắp đặt hoàn hảo để hồi sinh một sự sống mới. Đến 23h24 trái tim mới đã đập những nhịp đập đầu tiên trong lồng ngực của chị L trong sự vui mừng khôn xiết của cả ê kíp. Tạm ghìm lại sự vui mừng, cả ê kíp tiếp tục hoàn thành ca mổ và hồi sức tích cực cho chị L. 01h30 ngày 08/04/2025 ca mổ hoàn thành. Bệnh nhân được chuyển về Khoa Hồi sức ngoại khoa và ghép tạng – Bệnh viện TWQĐ 108 để điều trị hậu phẫu sau mổ. Công tác điều trị sau ghép tim còn rất nhiều việc phải làm, nhưng từ đây chúng tôi biết rằng những nỗ lực không biết mệt mỏi của cả hệ thống đã được đền đáp xứng đáng, đúng theo tiêu chí của Bệnh viện Tâm – Trí – Tín, Bệnh viện hạnh phúc mà Bệnh viện xây dựng.
Đối với tạng gan, PGS.TS Lê Văn Thành – Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan Mật Tuỵ, cho biết, tạng gan của người hiến được ê-kíp lấy tạng chia thành hai phần và được chia gan ngay từ trong cơ thể người hiến: phần thùy gan trái được chuyển đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 để ghép cho một cháu bé mắc bệnh gan giai đoạn cuối, còn mảnh thùy gan phải được vận chuyển về Bệnh viện TWQĐ 108 để thực hiện ghép cho bệnh nhân đang trong tình trạng tiền hôn mê gan do suy gan cấp. Như vậy, với một lá gan đã hồi sinh sự sống cho 2 người bệnh.
Kíp y bác sĩ thực hiện lấy, ghép đa tạng tại Bệnh viện Quân y 175
Hai thùng bảo quản 2 tạng “tim và gan” chuyển ra Bệnh viện TWQĐ 108
Ê-kíp ghép gan đã chờ sẵn trong phòng mổ, nhanh chóng tiến hành truyền rửa gan lần hai, tạo hình các mỏm mạch máu và đường mật để chuẩn bị tốt nhất cho việc đưa mảnh gan vào ổ bụng người nhận. Tất cả đều dồn toàn tâm, toàn lực, bởi ai cũng ý thức sâu sắc rằng: đây là món quà vô giá được trao gửi từ người hiến tạng và gia đình họ. Đúng 0h08’ ngày 08/04, mảnh gan được tái tưới máu. Đây là khoảnh khắc cả ê-kíp mừng rỡ, xúc động, thở phào nhẹ nhõm khi thấy mảnh gan dần hồng hào, dịch mật bắt đầu tiết ra – dấu hiệu cho thấy mảnh ghép đã bắt đầu hoạt động. Đến 02h03’, ca ghép gan hoàn tất, bệnh nhân được chuyển sang khoa Hồi sức sau ghép tạng. Kíp các thầy thuốc lặng lẽ quay về khoa để nghỉ ngơi, vì chỉ còn vài tiếng nữa là bước vào tuần làm việc mới mang theo niềm vui lớn lao vì đã hoàn thành được phần nào trọng trách cao cả được trao gửi.
Thiếu tướng GS.TS Lê Hữu Song – Giám đốc Bệnh viện TWQĐ 108 chia sẻ, với tinh thần “Cho đi để mãi mãi trường tồn”, bệnh viện sẵn sàng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, nhân lực, vật lực để giúp đỡ các bệnh viện trong và ngoài Quân đội chuyển giao kỹ thuật nhằm cứu chữa được nhiều người bệnh hơn, mang về hạnh phúc cho nhiều người bệnh". Dù là ngày nghỉ lễ nhưng với tinh thần của người thầy thuốc quân y, nhận mệnh lệnh là chúng tôi lên đường – vì tính mệnh của người bệnh được tính bằng giây, bằng phút, chúng tôi luôn sẵn sàng để nhân thêm cơ hội sống cho người bệnh.
Ghép tạng là câu chuyện chuyên môn, nhưng hiến tạng là một hành động nhân văn, là câu chuyện của xã hội – của những con người sẵn sàng trao đi một phần cơ thể mình để mang lại sự sống cho người khác. Xin gửi lời cảm ơn đến gia đình người hiến hôm nay đã làm một điều vô cùng cao cả, tiếp thêm niềm tin cho ngành y và cho cộng đồng, GS.TS Lê Hữu Song bày tỏ.
Vợ của người hiến tạng, xúc động chia sẻ: “Khi được bác sĩ thông báo rằng chồng tôi không còn khả năng hồi phục, gia đình chúng tôi đã rất đau lòng. Tôi cũng đã trình bày nguyện vọng của chồng nếu mất, anh muốn hiến tạng để cứu người. Nếu có thể cứu được người khác, để một phần anh được sống tiếp, thì đó là điều tốt đẹp nhất. Giờ đây, khi biết có những người đã được ghép gan, ghép thận, và có cơ hội sống nhờ sự chia sẻ này, chúng tôi cảm thấy được an ủi phần nào.
TS.BS Ngô Vi Hải – Chủ nhiệm Khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện TWQĐ 108 chia sẻ thêm, đây là ca ghép tim thứ 4 được thực hiện tại Bệnh viện TWQĐ 108. Bệnh nhân khoảng 6 tháng nay bệnh nhân xuất hiện các cơn khó thở về đêm, khó thở khi gắng sức. Tháng 3/2025, bệnh nhân khám tại Bệnh viện TWQĐ 108 được chẩn đoán suy tim phân suất tống máu giảm nặng do bệnh cơ tim thể giãn. Điều trị nội khoa với chị lúc này chỉ là giải pháp tình thế kéo dài sự sống. Phương pháp duy nhất để chị có thể tiếp tục sự sống là ghép tim. Từ một người khoẻ mạnh, tham gia lao động bình thường thì nay chị mang trọng bệnh, không những không thể lao động kiếm sống mà còn đối mặt với nguy cơ tử vong bất kể lúc nào. Cơ hội để chị có thể nhận được tim hiến càng khó khăn hơn khi chị mang nhóm máu AB – nhóm máu không phổ biến nhất ở Việt Nam. Ngay khi có thông tin có người hiến phù hợp, chúng tôi đã liên hệ với gia đình bệnh nhân và đưa chị vào viện để phẫu thuật nhận tim.
Còn đối với ca ghép gan, PGS.TS Lê Văn Thành cho biết, bệnh nhân nhận gan tại Bệnh viện TWQĐ 108 là bệnh nhân nam (sinh năm 1958). Bệnh nhân có tiền sử suy gan cấp trên nền bệnh gan mạn tính / Viêm gan B và đái tháo đường 2. Chúng tôi tiến hành ghép 1 phần gan từ người hiến cho bệnh nhân này và phần còn lại thì các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2 ghép cho 1 cháu bé bị suy gan. Ca ghép tại Bệnh viện TWQĐ 108 diễn ra thuận lợi, hiện tại bệnh nhân ổn định sau ghép.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất của ghép tạng bên cạnh kỹ thuật, đặc biệt là ghép tạng từ người hiến chết não/chết tim với khoảng cách địa lý đó là công tác tổ chức, điều hành phải rất chuyên nghiệp để phối hợp nhuần nhuyễn các đơn vị trong và ngoài bệnh viện tham gia thực hiện thành công phẫu thuật lấy, ghép đa mô tạng. Việc xây dựng kế hoạch chi tiết nhưng vẫn giữ tính linh hoạt hỗ trợ cho công tác vận chuyển, tiết kiệm thời gian thiếu máu của tạng sau khi lấy ra khỏi cơ thể, đồng thời đảm bảo tính an toàn khi phải di chuyển một quãng đường dài. TS.BS. Lê Trung Hiếu - Phó Giám đốc điều hành Trung tâm Ghép tạng - Bệnh viện TWQĐ 108 chia sẻ.
Với sự thành công của ca ghép một lần nữa minh chứng cho tinh thần đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau của dân tộc Việt Nam, là một “món quà” gửi đến các Vua Hùng đúng ngày giỗ Tổ Hùng Vương mà hai Bệnh viện quân y thực hiện. Từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền Bắc đến miền Nam, đều là những người cùng chung cội nguồn. Bệnh viện TWQĐ 108 hay Bệnh viện Quân y 175 đều chung một sứ mệnh cao cả “phục vụ Tổ Quốc, phục vụ nhân dân và phục vụ người bệnh”.
|
-Thời gian thực hiện: 07/4/2025. -Tạng được lấy: 2 thận, gan chia 2 thùy, tim, 2 giác mạc. -Ghép: Tim tại Bệnh viện TWQĐ 108, gan chia 2 thuỳ (1 phần gan ghép tại Bệnh viện TWQĐ 108, 1 phần gan tại Bệnh viện Nhi đồng 2.); 2 thận ghép cho bệnh nhân tại Bệnh viện Quân y 175; 2 giác mạc ghép tại Bệnh viện TW Huế. - Các đơn vị thực hiện: Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Quân y 175, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Nhi đồng 2. |
Bộ phận Truyền thông, Phòng KHQS
Trung tâm Ghép tạng