Vùi dương vật (Buried penis) là tình trạng dương vật bình thường về hình dạng và kích thước nhưng bị chôn vùi vào mô dưới da trước xương mu. Nguyên nhân: do bẩm sinh (bất thường trong cố định da, cân Dartos, cân Buck với thiếu da dương vật) hoặc mắc phải (béo phì). Vùi dương vật thường kèm hẹp bao qui đầu.
• Vùi dương vật có ba mức độ (theo Cromie WJ, 1998):
- Nhẹ: không nhìn thấy dương vật; sờ được dương vật trong ống da dương vật.- Trung bình: sờ không có dương vật trong ống da; kéo ống da dương vật xuống xương mu thấy được một phần thân dương vật.
- Nặng: ống da dương vật nhỏ, ngắn; dương vật chìm sâu trong lớp mỡ trước xương mu.
• Vùi dương vật gây ra viêm nhiễm bao qui đầu và đường tiểu; bệnh nhân hoặc thân nhân bệnh nhân rất lo lắng vì không thấy dương vật hoặc dương vật nhỏ.
CHẨN ĐOÁN
Bệnh nhân đến khám vì không nhìn thấy dương vật; dương vật nhỏ; hẹp bao qui đầu; tiểu phồng bao qui đầu; viêm, viêm nhiễm đường tiểu.
Bệnh nhân đến khám vì không nhìn thấy dương vật; dương vật nhỏ; hẹp bao qui đầu; tiểu phồng bao qui đầu; viêm, viêm nhiễm đường tiểu.
Dấu hiệu của vùi dương vật
• Khi dương vật không cương: thấy được ống da dương vật từ bờ trên xương mu trở lên. Khi da quy đầu được kéo về phía xương mu thì mới xác định được dương vật, nhưng buông ra dương vật sẽ bị kéo tuột vào (Hình 1).
• Khi dương vật cương: nắn được một phần dương vật nhô lên khỏi xương mu nhưng ngắn. Ống da dương vật hình dạng nón lùng nhùng (Hình 2).
• Cách khám vùi dương vật: ấn ngón tay ở gốc dương vật để kéo da dương vật và bao quy đầu về phía xương mu sẽ xác định được thân dương vật bình thường, khi buông tay ra thân dương vật lại chìm xuống dưới ngấn da trước xương mu (Hình 3).
• Khi dương vật cương: nắn được một phần dương vật nhô lên khỏi xương mu nhưng ngắn. Ống da dương vật hình dạng nón lùng nhùng (Hình 2).
• Cách khám vùi dương vật: ấn ngón tay ở gốc dương vật để kéo da dương vật và bao quy đầu về phía xương mu sẽ xác định được thân dương vật bình thường, khi buông tay ra thân dương vật lại chìm xuống dưới ngấn da trước xương mu (Hình 3).
Cận lâm sàng: xét nghiệm testosterone máu để phân biệt dương vật nhỏ (micropenis).
Cần chẩn đoán phân biệt với
a. Hẹp bao qui đầu (Phimosis): hẹp bao qui đầu lúc dương vật không cương và hẹp bao qui đầu trên trẻ béo phì rất dễ nhầm lẫn với vùi dương vật.
b. Dương vật nhỏ (Micropenis): hình dạng dương vật bình thường, nhưng chiều dài dương vật ngắn hơn 2 lần chuẩn; xét nghiệm testosterone máu thấp; có thể đáp ứng với điều trị nội tiết tố nam.
c. Vùi dương vật thứ phát: thân dương vật bị vùi trong sẹo da trước xương mu, thường là sau cắt bao quy đầu.
d. Dính da dương vật bìu: da ở mặt niệu đạo gốc dương vật dính với da bìu.
a. Hẹp bao qui đầu (Phimosis): hẹp bao qui đầu lúc dương vật không cương và hẹp bao qui đầu trên trẻ béo phì rất dễ nhầm lẫn với vùi dương vật.
b. Dương vật nhỏ (Micropenis): hình dạng dương vật bình thường, nhưng chiều dài dương vật ngắn hơn 2 lần chuẩn; xét nghiệm testosterone máu thấp; có thể đáp ứng với điều trị nội tiết tố nam.
c. Vùi dương vật thứ phát: thân dương vật bị vùi trong sẹo da trước xương mu, thường là sau cắt bao quy đầu.
d. Dính da dương vật bìu: da ở mặt niệu đạo gốc dương vật dính với da bìu.
ĐIỀU TRỊ
Điều trị nhằm tạo lại dáng vẻ bình thường của dương vật. Trong thời gian chờ phẫu thuật có thể nong bao qui đầu để giải quyết tình trạng tiểu khó, bí tiểu.
Điều trị nhằm tạo lại dáng vẻ bình thường của dương vật. Trong thời gian chờ phẫu thuật có thể nong bao qui đầu để giải quyết tình trạng tiểu khó, bí tiểu.
Điều trị phẫu thuật nhằm cố định gốc dương vật vào những cấu trúc chắc nhưng vẫn di động (phần gần của cân dương vật: cân Dartos). Nhờ vậy kết quả lâu dài vẫn được duy trì, và hình thể dương vật vẫn phát triển bình thường.
Chỉ định phẫu thuật:
• Vùi dương vật thực sự mới có chỉ định phẫu thuật.
• Không cần thiết phẫu thuật đối với vùi dương vật trên trẻ béo phì mà bao qui đầu có thể nong được.
• Phẫu thuật sớm khi có tình trạng bí tiểu, viêm bao qui đầu mạn tính.
• Vùi dương vật thực sự mới có chỉ định phẫu thuật.
• Không cần thiết phẫu thuật đối với vùi dương vật trên trẻ béo phì mà bao qui đầu có thể nong được.
• Phẫu thuật sớm khi có tình trạng bí tiểu, viêm bao qui đầu mạn tính.
Ngày 09/5/2018 vừa qua, tại Khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện TWQĐ 108, có một bệnh nhân được chẩn đoán: Cong, ngắn dương vật do tồn dư dương vật vùi hồi nhỏ. Đã được phẫu thuật tạo hình kéo dài dương vật. Bước đầu, cho kết quả tốt.
Bệnh nhân: L. Đ. H, 31 tuổi, bị bệnh bẩm sinh dương vật nhỏ, ngắn. Đến tuổi dậy thì khi cương dương vật cong gập xuống dưới không quan hệ tình dục được. Đã lấy vợ 2 năm hiện chưa có con. Bệnh nhân đến Khoa Tiết niệu, Bệnh viện TWQĐ 108 khám ngày 8/5/2018 được chẩn đoán: Dương vật cong, ngắn do tồn dư “Dương vật vùi” hồi nhỏ. Đã được phẫu thuật tạo hình đã tách dương vật khỏi lớp da vùng bìu. Sau phẫu thuật dương vật đã được tách khỏi hoàn toàn lớp da bìu và bệnh nhân có thể quan hệ tình dục bình thường.
Đây là một phẫu thuật không quá phức tạp, an toàn mà hiệu quả cao.
Khoa Tiết niệu - Bệnh viện TWQĐ 108