Bong gân khớp cổ chân là một trong những chấn thương thường gặp nhất trong tennis, cầu lông, bóng đá, khiêu vũ và khi đi giày cao gót v…v. Tuy nhiên chúng ta thường xem nhẹ tổn thương, có rất nhiều trường hợp lật khớp cổ chân tái diễn dẫn tới đau và yếu khớp kéo dài. Vì vậy việc điều trị bong gân khớp cổ chân đúng cách sẽ tránh được các biến chứng đã nêu trên.
Bong gân là tình trạng dây chằng bị dãn hoặc rách khi chấn thương. Tổn thương dây chằng mặt ngoài khi lật cổ chân vào trong là thường gặp nhất. Cổ chân sẽ sưng đau ở mặt trước ngoài, đôi khi bầm tím, đau chói và đi lại khó khăn.
Xử trí:
Ngay lúc chấn thương, áp dụng ngay nguyên tắc P.R.I.C.E:
Protect: Cố định khớp cổ chân bằng nẹp.
Ngay lúc chấn thương, áp dụng ngay nguyên tắc P.R.I.C.E:
Protect: Cố định khớp cổ chân bằng nẹp.
Rest: Hạn chế tì nén chân đau. Có thể sử dụng nạng hỗ trợ khi đi lại.
Ice: Chườm túi nước đá lên vùng sưng đau nhiều lần sau chấn thương, mỗi lần 10-20 phút trong 24 - 72 giờ đầu.
Compression: Dùng băng thun băng ép nhẹ cổ chân trong 24 – 36 giờ đầu.
Elevation: Ngồi hoặc nằm kê chân cao 2 – 3 giờ mỗi ngày. Điều này sẽ giúp đỡ sưng nề và bầm tím.
Uống thuốc giảm đau kháng viêm. Không nên xoa bóp dầu nóng, thuốc rượu, đắp muối, vì sẽ làm bầm tím nhiều hơn và dây chằng lành không tốt.
Tập phục hồi:
Sau 5-7 ngày, khi giảm sưng, đau phải tập phục hồi ngay. Chương trình tập gồm 3 phần chính:
1/ Lấy lại tầm vận động và sự mềm dẻo của khớp: gập duỗi nhẹ nhàng cổ chân. Tập bẻ cổ chân vào trong và ra ngoài. Làm bài tập kéo căng gân cơ bụng chân, gót chân.
1/ Lấy lại tầm vận động và sự mềm dẻo của khớp: gập duỗi nhẹ nhàng cổ chân. Tập bẻ cổ chân vào trong và ra ngoài. Làm bài tập kéo căng gân cơ bụng chân, gót chân.
2/ Lấy lại sức mạnh cổ chân: sau khi tầm vận động đạt 60-70%, tập sức mạnh gân cơ vùng cổ chân: Đá chân với tạ, hoặc dây cao su chun giãn v…v
3/ Tập thăng bằng: Sau khi tầm vận động và sức mạnh cổ chân gần như hoàn toàn, tập các bài tập về thăng bằng như đứng 1 chân trên chân đau, nhảy dây v…v
Khi nào chơi thể thao lại?
Khi cổ chân hết sưng, hết đau khi vận động; tầm vận động, sự mềm dẻo và sức mạnh của cổ chân gần như bình thường.
Khi cổ chân hết sưng, hết đau khi vận động; tầm vận động, sự mềm dẻo và sức mạnh của cổ chân gần như bình thường.
Khi vận động nên mang băng, nẹp chuyên dùng cố định cổ chân một thời gian trong lúc tập cho sức mạnh cổ chân trở lại bình thường.
Sau thời gian điều trị bảo tồn (khoảng 10 tuần): Nếu còn các triệu chứng như đau, sưng nề và cảm giác lỏng khớp cổ chân nên tới bệnh viện để được tư vấn điều trị phẫu thuật.
Khoa Phẫu thuật Khớp – Bệnh viện TƯQĐ 108
Khoa Phẫu thuật Khớp – Bệnh viện TƯQĐ 108