Dịch tễ học
U cơ tuyến túi mật được tìm thấy ở ~9% trong số tất cả các mẫu giải phẫu bệnh cắt túi mật. Tỷ lệ mắc Nam:Nữ=1:3. Nó thường thấy ở những bệnh nhân ở độ tuổi ~ 50 . Tỷ lệ này tăng theo tuổi do là kết quả của tình trạng viêm kéo dài.
U cơ tuyến túi mật thường được phát hiện ngẫu nhiên và không cần điều trị. Hay gặp ở những người bị viêm túi mật mạn tính (những người có nguy cơ ung thư biểu mô cao hơn), tuy nhiên u cơ tuyến túi mật không phải là tổn thương ác tính..
Lâm sàng
U cơ tuyến túi mật thường không có triệu chứng. Nó thường liên quan đến viêm túi mật mạn tính, sỏi mật (25-75%), bệnh nhiễm cholestorol (33%) và viêm tuỵ...
Giải phẫu bệnh
+ Thành túi mật tăng sản
+ Hình thành các xoang Rokitansky-Aschoff (đây là các túi thừa ở thành túi mật, các túi này được lót bởi biểu mô niêm mạc).
+ Sự tích tụ cholesterol ở thành túi mật là do các tinh thể cholesterol kết tủa trong mật bị mắc kẹt trong các xoang Rokitansky-Aschof
Chẩn đoán hình ảnh
Ba loại hình thái của adenomyomatosis được mô tả: Khu trú; Rải rác; Lan tỏa
- Dày thành túi mật (Khu trú, rải rác, lan tỏa)
- Tạo các đuôi sao chổi: các nốt tăng âm trong thành túi mật có tăng sáng phía sau tạo hình ảnh đuôi sao chổi chữ V rất đặc hiệu đối với bệnh u cơ tuyến, chúng là các tinh thể cholesterol trong lòng xoang Rokitansky-Aschoff
CT: Có giá trị khoảng 77%
- Thành túi mật dày lên và tăng tỷ trọng bất thường là đặc điểm CT phổ biến nhưng không đặc hiệu của bệnh u cơ tuyến
- Có thể nhìn thấy các xoang Rokitansky-Aschoff và ‘ dấu hiệu chuỗi hạt trên CT’’ là do bề mặt biểu mô xoang tăng tỷ trọng được bao quanh bởi cơ túi mật phì đại không tăng tỷ trọng
MRI: Có giá trị khoảng 93%
MRCP (chụp cộng hưởng từ mật tụy) là kỹ thuật thường được sử dụng để mô tả đặc điểm của túi mật và cây đường mật. Các đặc điểm hình ảnh bao gồm:
- Thành túi mật dày lên
- Khối không cuống khu trú
- Túi thừa bên trong thành túi mật chứa đầy chất lỏn
- Dấu hiệu chuỗi ngọc trai được tạo nên do nhiều túi tròn bên trong thành túi mật tăng tín hiệu trên hình ảnh MRI T2W và MRCP 4
- Túi mật hình đồng hồ cát
- Điều trị và tiên lượng
U cơ tuyến túi mật không có triệu chứng: có thể không cần điều trị và được theo dõi tích cực định kỳ bằng siêu âm.
Cắt túi mật có thể được thực hiện do một hoặc những điều sau đây:
- Bệnh nhân có triệu chứng đau hạ sườn phải (thường do sỏi mật)
- Các đặc điểm (đặc biệt là khi khu trú) có thể khó phân biệt với bệnh ác tính
Hiện nay, cùng với sự phát triển của các dòng máy siêu âm cho chất lượng hình ảnh ngày càng cao, việc siêu âm đánh giá và can thiệp túi mật càng trở nên hiệu quả và giá trị hơn, giúp ích rất nhiều cho các bác sỹ lâm sàng trong chẩn đoán và điều trị tối ưu cho bệnh nhân. Khoa Siêu âm chẩn đoán – Bệnh viện TƯQĐ 108 là 1 trong những đơn vị đã thực hiện bài bản, thường quy, chuyên nghiệp rất nhiều các quy trình chuẩn trong chẩn đoán các bệnh lý toàn thân nói chung cũng như bệnh lý túi mật nói riêng; là địa chỉ tin cậy trong khám-chữa bệnh cho nhân dân và toàn quân.
BS Nguyễn Mỹ Phương - Khoa Siêu âm chẩn đoán, Bệnh viện TWQĐ 108