XOẮN BUỒNG TRỨNG LÀ GÌ?
Xoắn buồng trứng (xoắn phần phụ) là môt bệnh lý phổ biến thứ 5 trong các cấp cứu phụ khoa, xảy ra khi một buồng trứng xoắn xung quanh các dây chằng giữ nó tại chỗ. Tình trạng này có thể gây cắt đứt đột ngột lưu lượng máu đến buồng trứng, vòi trứng hoặc cả 2 thành phần này. Xoắn buồng trứng có triệu chứng lâm sàng không rõ ràng và đa dạng phụ thuộc vào thời gian, vị trí, mức độ và tần suất xoắn. Biến chứng nguy hiểm khi không thể tự tháo xoắn là hoại tử buồng trứng, hay muộn hơn nữa là áp xe vùng chậu hông hay viêm phúc mạc.
NHỮNG ĐỐI TƯỢNG NÀO DỄ BỊ XOẮN BUỒNG TRỨNG?
Xoắn buồng trứng xảy ra chủ yếu với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, tuy nhiên bệnh có thể xuất hiện ở cả phụ nữ mãn kinh, trẻ em thậm chí là trẻ sơ sinh. Yếu tố nguy cơ cao nhất của xoắn là những bệnh nhân có khối u nang buồng trứng : U nang bì (u quái), u nang đơn thuần, u nang xuất huyết, kích thước u càng lớn, nguy cơ càng cao.
Bệnh nhân nữ được kích thích buồng trứng để tạo trứng rụng trong Hỗ trợ sinh sản có nguy cơ xoắn buồng trứng cao hơn so với các phụ nữ có buồng trứng bình thường.Bên cạnh đó, bệnh nhân có tiền sử đã phẫu thuật ở vùng tiểu khung, chậu hông cũng có nguy cơ xoắn buồng trứng.
Các thay đổi áp lực ổ bụng đột ngột như ho, nôn, vận động mạnh có thể là một yếu tố khởi phát một tình trạng xoắn buồng trứng.
CÁC DẤU HIỆU GỢI Ý XOẮN BUỒNG TRỨNG
Cơn đau dữ dội và bất ngờ ở vùng chậu, thường là ở bên phải, đau thường liên tục hoặc đôi khi là từng cơn. Triệu chứng đau thường không đỡ khi dùng các loại thuốc giảm đau thông thường. Trong các trường hợp buồng trứng tự tháo xoắn, cơn đau có thể dịu đi.
Nôn và buồn nôn gặp trong 47-70% trường hợp, thường gây nhầm lẫn với các bệnh lý của một số cơ quan của ống tiêu hóa như dạ dày, đại tràng, thực quản hoặc tiết niệu như sỏi niệu quản, nhiễm trùng tiết niệu. Sốt, thường vào giai đoạn muộn.
Xoắn buồng trứng có triệu chứng lâm sàng không rõ ràng và đa dạng phụ thuộc vào thời gian, vị trí, mức độ và tần suất xoắn.
CHẨN ĐOÁN XOẮN BUỒNG TRỨNG BẰNG CÁCH NÀO?
Có nhiều phương tiện chẩn đoán một tình trạng xoắn buồng trứng trong đó siêu âm là phương tiện đầu tay, nhanh chóng, rẻ tiền và tương đối hiệu quả: hình ảnh trên siêu âm có thể là buồng trứng sưng to, chèn lên phía trước và trên tử cung, các nang noãn phù nề với lớp niêm mạc dày, các mạch máu của buồng trứng bị giảm hoặc mất tín hiệu..
Bên cạnh siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT), cộng hưởng từ(MRI) là các phương tiện chẩn đoán hình ảnh có thể được sử dụng. Tuy nhiên trong một số trường hợp bác sĩ không thể hoàn toàn loại bỏ hay xác định xoắn buồng trứng mà không thực hiện phẫu thuật.
ĐIỀU TRỊ XOẮN BUỒNG TRỨNG:
Phẫu thuật là cách điều trị duy nhất đối với xoắn buồng trứng. Việc phẫu thuật thường được khuyến cáo thực hiện càng nhanh càng tốt (tốt nhất trước 6 giờ đồng hồ) để khôi phục lưu lượng máu cho buồng trứng. Lý tưởng nhất là phẫu thuật nội soi để xác định vị trí và tháo xoắn. Đôi khi buồng trứng không được bộc lộ đủ tốt sẽ cần phẫu thuật mở. Bác sĩ vẫn cần theo dõi khả năng phục hồi và “sống” của buồng trứng sau khi đã phẫu thuật, nếu có dấu hiệu của mô đã hoại tử có thể phải loại bỏ buồng trứng vài ngày sau đó. Đối với những xoắn thời gian dài, phát hiện muộn, buồng trứng đã bị thiếu máu và hoại tử, bác sĩ sẽ phải phẫu thuật loại bỏ buồng trứng.
NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN NHỚ:
Đối với một cơn đau đột ngột vùng chậu ở nữ giới một trong các bệnh lý cần nghĩ đến là xoắn buồng trứng.
“Thời gian là vàng” trong cấp cứu xoắn buồng trứng để tránh biến chứng đáng tiếc phải cắt bỏ buồng trứng.
Tổng hợp: Bs Lê Hồng Vân – Khoa Chẩn đoán chức năng