Thời điểm tuổi dậy thì ở nam
Thời kỳ dậy thì ở nam thường thì bắt đầu trong lứa tuổi thiếu niên (10 đến 19 tuổi), khi bắt đầu sẽ có những biểu hiện đặc tính sinh dục thứ yếu. Tuy nhiên thời điểm chính xác của tuổi dậy thì ở nam là có sự thay đổi tùy thuộc và tình trạng dinh dưỡng, môi trường văn hóa – xã hội, tác động của vấn đề tình cảm trai gái,… Theo kết quả của nhiều nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng tuổi bắt đầu dậy thì trung bình ở bé trai là 13 năm 2 tháng và tuổi dậy thì hoàn toàn ở bé trai là 15 năm 2 tháng.
Khi bước vào tuổi dậy thì, bộ phận sinh dục của nam giới có những thay đổi đáng kể dưới tác động của hormone testosterone. Đây là dấu hiệu rõ rệt nhất cho thấy cơ thể nam giới đã bắt đầu bước vào giai đoạn trưởng thành sinh sản. Cụ thể:
Tăng kích thước dương vật và tinh hoàn
Dương vật:
Dương vật bắt đầu phát triển cả về chiều dài và đường kính.
Phần quy đầu trở nên rõ ràng hơn, và da bao quy đầu có thể tự tuột xuống để lộ quy đầu (đối với những người không bị hẹp bao quy đầu).
Tinh hoàn:
Tinh hoàn lớn dần và bắt đầu sản xuất tinh trùng.
Bìu (túi chứa tinh hoàn) trở nên to hơn, da bìu dày và có màu sẫm hơn
Mọc lông ở mặt vùng kín
Một số nam giới bắt đầu có lông mày, ria mép hoặc râu trong giai đoạn dậy thì.
Lông mu bắt đầu mọc xung quanh gốc dương vật, ban đầu mỏng và thưa, sau đó dày và xoăn hơn. Lông có thể lan dần lên bụng dưới hoặc xuống đùi.
Xuất hiện khả năng xuất tinh
Xuất tinh lần đầu: Đây là một dấu hiệu quan trọng, cho thấy cơ quan sinh dục đã bắt đầu hoạt động bình thường. Thường xuất hiện trong giấc mơ (mộng tinh) hoặc khi có kích thích tình dục. Lượng tinh dịch ban đầu có thể ít, dần dần sẽ tăng lên theo thời gian.
Tuyến tiền liệt và túi tinh phát triển
Tuyến tiền liệt và túi tinh phát triển, hỗ trợ sản xuất tinh dịch – chất lỏng giúp vận chuyển và nuôi dưỡng tinh trùng.
Các tuyến sinh dục hoạt động mạnh
Tuyến bã nhờn và mồ hôi ở vùng kín hoạt động nhiều hơn, gây ra mùi đặc trưng ở vùng này nếu không vệ sinh sạch sẽ.
Xuất hiện mụn trứng cá: các tuyến bã nhờn ở trẻ sẽ hoạt động mạnh hơn so với bình thường, dễ dẫn đến tình trạng nổi mụn trứng cá;
Sự thay đổi kích thước cơ thể và cơ bắp
Testosterone tăng lên sẽ làm cho khung xương của trẻ nam phát triển vượt trội hơn kèm theo sự phát triển cơ bắp giúp nam giới trỏe nên vạm vỡ, mạnh mẽ, cao hơn.
Thay đổi về giọng nói
Giọng nói của nam giới thay đổi, trở nên trầm hơn do sự phát triển của thanh quản và sự gia tăng testosterone.
Thay đổi sinh lý liên quan
Ham muốn tình dục: Hormone testosterone kích thích sự tăng ham muốn tình dục và sự quan tâm đến giới tính khác.
Cương dương: Dương vật có thể dễ dàng cương cứng khi có kích thích hoặc thậm chí không có lý do cụ thể, như trong giấc ngủ hoặc sáng sớm.
Thay đổi tâm lý
Hình thành quan điểm và ý kiến riêng
Tò mò về người khác giới
Dễ kích động khi bị phê bình
Quan tâm nhiều hơn đến ngoại hình
Khó kiểm soát cảm xúc
Đề cao cái tôi và muôn được công nhận, tôn trọng
Ba mẹ cần làm gì để hỗ trợ con khi dậy thì
Khi con trai đến tuổi dậy thì, các bậc phụ huynh có vai trò quan trọng trong việc cung cấp sự hỗ trợ và hướng dẫn cho con vượt qua giai đoạn quan trọng này. Dưới đây là một số điều ba mẹ cần làm:
Giải thích về các dấu hiệu thay đổi tự nhiên của cơ thể: Làm cho con hiểu rằng mộng tinh, cương cứng, mụn trứng cá hay mùi cơ thể cũng là một hiện tượng bình thường và không có gì phải xấu hổ.
Hướng dẫn chăm sóc cá nhân: Mua sắm các sản phẩm chăm sóc cá nhân cần thiết như sữa rửa mặt, lăn khử mùi… và hướng dẫn con về cách sử dụng. Vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục hằng ngày để ngăn ngừa viêm nhiễm.Nếu bị hẹp bao quy đầu, nên đi khám để được tư vấn điều trị.
Hỗ trợ tinh thần: Tạo điều kiện thoải mái để con thảo luận về những thay đổi mà con đang trải qua. Khuyến khích con chia sẻ cảm xúc và lo lắng với ba mẹ.
Giáo dục về sức khỏe sinh sản: Thảo luận với con về sức khỏe sinh sản, giới tính và các khía cạnh liên quan. Hướng dẫn con về cách kiểm soát ham muốn tình dục và biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục nếu con đã đến độ tuổi đó.
Cung cấp thông tin và giáo dục: Trả lời mọi thắc mắc của con về tuổi dậy thì, sự biến đổi cơ thể và tâm lý. Hỗ trợ con hiểu rõ hơn về quá trình này thông qua sách, tài liệu hoặc hướng dẫn.
Khuyến khích lối sống lành mạnh: Hỗ trợ con xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và lối sống hoạt động thể chất. Khuyến khích trẻ tránh xa các vấn đề nguy hại của thuốc lá, rượu và các chất kích thích khác.
Tạo điều kiện cho con độc lập: Hỗ trợ con phát triển khả năng tự quản lý và độc lập cá nhân, giúp con xây dựng kỹ năng quản lý thời gian và sự tự chủ của bản thân( vẫn dưới sự giám sát của gia đình)
Những thay đổi ở bộ phận sinh dục là dấu hiệu tự nhiên và cần thiết để chuẩn bị cho sự trưởng thành toàn diện của cơ thể nam giới./.
Điều dưỡng Bùi Thị Hồng Gấm
Khoa Nam học, bệnh viện TWQĐ 108