Virut HPV (Human Papillomavirus) là gì?
Virut HPV là một trong những virut lây nhiễm qua đường tình dục. Virut HPV phổ biến đến mức mà các đối tượng quan hệ tình dục dù là nam hay nữ đều lây nhiễm tại một số thời điểm nào đó trong đời. Có nhiều type HPV khác nhau. Trong đó có một số type có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe như mụn cóc ở cơ quan sinh dục và ung thư cơ quan sinh dục. Tuy vậy, có vaccine đề phòng chống sự lây nhiễm này.
Virut HPV được lấy truyền như thế nào?
Bệnh nhân có thể bị lây nhiễm virut HPV khi có quan hệ tình dục (qua đường âm đạo, hậu môn, hoặc đường miệng) với người bị nhiễm virut này. Đây là một trong những virut lây truyền phổ biến nhất qua đường tình dục. Virut HPV có thể lây cho người khác ngay cả khi người nhiễm virut này không có biểu hiện dấu hiệu hay triệu chứng gì.
Bệnh nhân cho dù chỉ có quan hệ tình dục chung thủy với một người thì vẫn có thể bị lây nhiễm loại virut này. Các triệu chứng đầu tiên của bệnh có thể biểu hiện sau khi bị lây nhiễm virut này nhiều năm làm cho khó có thể xác định chính xác bạn đã bị lây nhiễm từ khi nào.
Virut HPV có gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng không?
Trong phần lớn các trường hợp, sau lây nhiễm bệnh có thể tự khỏi và không gây vấn đề gì nghiêm trọng về sức khỏe. Nhưng trong các trường hợp không tự khỏi được, virut này gây nên một số vấn đề về sức khỏe như mụn cóc ở cơ quan sinh dục và ung thư cơ quan sinh dục.
Bệnh mụn cóc ở cơ quan sinh dục thường có biểu hiện là một mụn cóc hay nhiều mụn cóc ở vùng cơ quan sinh dục. Kích thước mụn cóc cơ thể to nhỏ khác nhau, có thể phẳng hoặc nổi ghồ lên trên bề mặt da, hoặc có thể có hình dạng như rau súp lơ. Thầy thuốc thường dựa trên các biểu hiện này để chẩn đoán bệnh.
HPV có thể gây bệnh ung thư không?
HPV có thể gây ung thư cổ tử cung và một số bệnh ung thư khác bao gồm ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật và hậu môn. HPV còn có thể gây ung thư vòm họng, bao gồm cả gốc lưỡi và amydal (ung thư vùng miệng hầu).
Ung thư có thể xuất hiện sau khi bệnh nhân bị nhiễm HPV nhiều năm đến vài chục năm. Type HPV gây ra bệnh mụn cóc cơ quan sinh dục không giống type HPV gây ra bệnh ung thư.
Hiện chưa biết được khi nào những người bị nhiễm HPV có thể tiến triển đến bệnh ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe khác. Những người bị suy giảm miễn dịch (bao gồm cả những người nhiễm HIV/AIDS) có thể ít khả năng đề kháng với HPV hơn, và thường dẫn đến các vấn đề về sức khỏe do khi nhiễm virut này.
Làm sao có thể phòng tránh được lây nhiễm HPV và các vấn đề sức khỏe liên quan đến virut này?
Có một số các biện pháp có thể giúp hạn chế các nguy cơ này.
- Tiêm vaccine: Vaccin HPV rất an toàn và có hiệu quả phòng bệnh. Tiêm vaccine cho các đối tượng nam nữ trong nhóm tuổi khuyến cáo tiêm phòng (trình bày phần sau) giúp cho đối tượng này đề kháng với các bệnh gây ra bởi virut HPV. Liệu trình tiêm vaccine này gồm 3 mũi tiêm trong thời gian 6 tháng. Tiêm đủ liệu trình là rất quan trọng để đạt được hiệu quả phòng bệnh.
- Định kỳ sàng lọc phát hiện ung thư cổ tử cung: Định kỳ sàng lọc cho phụ nữ trong độ tuổi từ 21 đến 65 có thể giúp phòng chống ung thư cổ tử cung.
Khi các tham gia quan hệ tình dục:
- Sử dụng bao cao su đúng cách mọi lúc có quan hệ; điều này giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm HPV.
Nhưng HPV có thể lây lan vào vùng cơ quan không được bao cao su che phủ, do đó bạn phải ý thức rằng bao cao su có thể không thể giúp bảo vệ bạn hoàn toàn khỏi virut HPV.
- Quan hệ chung thủy với một bạn tình, một vợ một chồng cũng giúp hạn chế nguy cơ lây lan HPV.
Những ai nên tiêm phòng vaccin HPV?
Tất cả nam nữ trong độ tuổi 11 đến 12 tuổi nên tiêm phòng vaccine này.
Vaccin này có thể tiêm cho nam giới đến độ tuổi 21 và nữ giới đến độ tuổi 26, nếu như họ chưa tiêm phòng trước đó.
Vaccin này cũng được khuyến cáo sử dụng cho các đối tượng đồng tính luyến ái nam đến độ tuổi 26, các đối tượng nam và nữ bị suy giảm miễn dịch (bao gồm cả người nhiễm HIV/AIDS) đến độ tuổi 26, nếu các đối tượng này chưa tiêm vaccine đầy đủ trước đó.
Làm sao có thể phát hiện được bạn có bị nhiễm HPV hay không?
Hiện tại chưa có xét nghiệm nào có thể giúp phát hiện ai đó có bị nhiễm virut HPV hay không. Cũng chưa có xét nghiệm nào được chấp nhận phát hiện HPV ở miệng và họng.
Chỉ có các xét nghiệm giúp phát hiện HPV trong sàng lọc ung thư cổ tử cung. Các test này chỉ khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ độ tuổi 30 và cao hơn. Các test này không được khuyến cáo sử dụng cho nam giới, trẻ vị thành niên, hay phụ nữ dưới 30 tuổi.
Hầu hết các bệnh nhân bị nhiễm HPV không biết rằng liệu mình có bị nhiễm HPV không. Một số phát hiện bị nhiễm HPV khi xuất hiện các mụn cóc ở cơ quan sinh dục. Phụ nữ có thể phát hiện bị nhiễm HPV khi làm xét nghiệm PAP trong quá trình sàng lọc phát hiện ung thư cổ tử cung. Những người khác chỉ biết mình bị nhiễm HPV khi phát hiện các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do HPV như ung thư.
Virut HPV và các bệnh do virut HPV gây ra có phổ biến không?
Khoảng 79 triệu người Mỹ hiện đang nhiễm HPV. Có khoảng 14 triệu người bị nhiễm mới mỗi năm. Virut HPV phổ biến đến mức phần lớn các đối tượng nam hoặc nữ đã có quan hệ tình dục thì bị nhiễm ít nhất 1 type virut HPV ở một vài thời điểm nào đó trong đời.
Các vấn đề sức khỏe do HPV gây ra bao gồm bệnh mụn cóc sinh dục và ung thư cổ tử cung. Có khoảng 360 000 người Mỹ có biểu hiện mục cóc ở cơ quan sinh dục mỗi năm; hơn 11 000 phụ nữ bị ung thư cổ tử cung mỗi năm.
Có một số loại ung thư khác gây ra do HPV cũng gặp trên bệnh nhân sống ở Mỹ.
Khi bạn có thai, HPV có ảnh hưởng đến tình trạng đang mang thai của tôi không?
Nếu bạn đang có thai và lại bị nhiễm HPV, bạn có thể có biểu hiện mục cóc ở cơ quan sinh dục hoặc các dạng tế bào bất thường ở cổ tử cung. Bạn vẫn nên sàng lọc ung thư cổ tử cung ngay cả khi bạn đang có thai
Có thể chữa được khi bị nhiễm HPV và các bệnh do HPV gây nên không?
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho virut HPV. Tuy nhiên, một số liệu pháp được dùng điều trị các bệnh gây ra bởi HPV.
- Bệnh mụn cóc: các phương pháp vật lý (đốt laser, hoặc đốt điện, áp lạnh) và các thuốc bôi tại chỗ, nhưng dễ tái phát, chưa có biện pháp nào triệt hoàn toàn tận gốc. Nếu không được điều trị, các mụn cóc có thể tự biến mất, có thể giữ nguyên, hoặc có thể phát triển cả về số lượng và kích cỡ
- Bệnh ung thư cổ tử cung: có thể điều trị được. Những phụ nữ định kỳ làm xét nghiệm Pap có thể phát hiện sớm ung thư cổ tử cung. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh.
- Các ung thư khác: có thể điều trị được khi được chẩn đoán và phát hiện sớm.
