Viêm da cơ địa là một trạng thái viêm da có tính chất cơ địa dị ứng. Biểu hiện lâm sàng bằng các đám da đỏ, mụn nước và ngứa, bệnh tiến triển có tính chất mạn tính, thành đợt. Điều trị khó khăn và yếu cầu chăm sóc da đặc biệt.
Nguyên nhân chưa rõ ràng, phức tạp nhiều khi không phát hiện được nhưng có hai yếu tố chính đóng góp vào quá trình sinh bệnh học của viêm da cơ địa đó là yếu tố cơ địa và môi trường.
Chẩn đoán dựa vào khai thác tiền sử, khám lâm sàng và giải phẫu bệnh
- Khai thác tiền sử: gia đình, bản thân có các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen phế quản…
- Lâm sàng: ban đỏ, mụn nước, đóng vảy, ngứa nhiều
- Giải phẫu bệnh: hình ảnh xốp bào (spongiosis)
Chẩn đoán giai đoạn bệnh:
- Cấp tính: ban đỏ, mụn nước, chảy dịch
- Bán cấp: đóng vảy, lên da non
- Mạn tính: da cộm, lichen hóa
Viêm da cơ địa theo tuổi chia thành:
- Viêm da cơ thể địa tuổi sơ sinh, nhũ nhi và tuổi ấu thơ (Infantile Atopic dermatitis hoặc infancy). Gặp ở trẻ từ 2 tuần đến 2 tuổi. Thường gặp ở trẻ bụ bẫm 2-3 tháng tuổi, ban đầu tổn thương xuất hiện ở má, trán (hình móng ngựa), quanh miệng, đầu, sau có thể bị ở cổ, mặt duỗi, thân mình, bẹn. Tổn thương là dát đỏ, có nhiều mụn nước trên bề mặt, trợt, chảy dịch mạnh, nhiễm khuẩn thứ phát có mủ, vảy tiết. Ngứa nhiều. Có thể kèm theo tiêu chảy, viêm tai giữa.
- Thời kỳ trẻ em (Child type atopic dermatitis): Thời kỳ trẻ em (childhood) hoặc thanh thiếu niên (adolescent) 2-3 tuổi đến 12-20 tuổi. Tổn thương là các đám mảng lichen hoá (hằn cổ trâu) dạng đĩa lúc đầu ở các mặt duỗi, đầu gối, khuỷu tay, sau lan đến các nếp gấp, ngoài ra có thể sẩn ngứa, da khô, hằn cổ trâu. Có khi kèm đục thuỷ tinh thể, viêm kết mạc.
- Thời kỳ trưởng thành (Adult type atopic dermatitis) : Ở người lớn (adult) chủ yếu là hằn cổ trâu, vị trí đặc biệt là các nếp kẽ lớn và bàn tay, ở nữ giới có thể có viêm núm vú, viêm môi.
Điều trị chung
Loại bỏ tránh tiếp xúc với các dị nguyên nếu có thể. Sử dụng kháng sinh kể cả khi chưa có dấu hiệu nhiễm khuẩn vì có nghiên cứu bằng chứng cho thấy 95% sự hiện diện của tụ cầu trên da của bệnh nhân cơ địa. Các thuốc kháng histamin, giải mẫn cảm. Cân nhắc một đợt corticoid trong các trường hợp nặng, cấp tính, tránh dùng lâu dài.
Điều trị tại chỗ cụ thể phụ thuộc vào giai đoạn bệnh
+ Giai đoạn cấp tính: Thuốc dịu da, sát khuẩn, chống ngứa như dung dịch thuốc tím pha loãng 1/4000, nước muối sinh lý, dung dịch Yarish…
+ Giai đoạn bán cấp: dùng thuốc dạng kem có chứa corticoid và kháng sinh…
+ Giai đoạn mạn tính: Thuốc dạng mỡ, bạt sừng bong vảy…
Bạn đã đi khám ở đâu chẩn đoán là viêm da cơ địa và bạn cũng không nói bạn bao nhiêu tuổi. Theo như triệu chứng bạn mô tả thì bạn ở giại đoạn bán cấp hoặc mạn tính. Bạn nên đến Bệnh viện chúng tôi để khám, xác định chẩn đoán bệnh và giai đoạn bệnh để có kế hoạch điều trị cụ thể. Việc điều trị và chăm sóc da ở bệnh nhân viêm da cơ địa là thường xuyên và liên tục.
Chúng tôi rất hân hạnh được chăm sóc cho bạn.
Chúc bạn chóng bình phục và có chất lượng cuộc sống tốt nhất.
TS. Bùi Thị Vân - Khoa Da liễu, Bệnh viện TWQĐ 108
