Vai trò của siêu âm trong chẩn đoán các bệnh về nhãn cầu

  02:59 PM 06/01/2021
Siêu âm nhãn cầu là một thăm dò hình ảnh không xâm lấn sử dụng sóng âm nhằm đánh giá các tổ chức nội nhãn, đặc biệt có giá trị trong các trường hợp không quan sát được tổ chức nội nhãn,không nhìn thấy mặt sau của mắt bằng kính soi đáy mắt như đục thuỷ tinh thể, xuất huyết tiền phòng, xuất huyết xảy ra tự phát hoặc do chấn thương hoặc thấy 1 khối u khi soi đáy mắt... Siêu âm nhãn cầu cần được thực hiện khi bệnh nhân gặp chấn thương vùng mắt, xuất hiện các vấn đề về mắt như mờ mắt hay mất thị lực thường xuyên... mà chưa tìm thấy nguyên nhân. Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không mang lại đau đớn, được thực hiện nhanh chóng trong khoảng 15-30 phút, an toàn và hiệu quả.

 

 

Cần chuẩn bị gì trước khi siêu âm nhãn cầu: Bác sỹ sẽ giải thích về kỹ thuật cho bệnh nhân,nếu bệnh nhân đeo kính sẽ được yêu cầu tháo kính,tháo kính áp tròng,nên sử dụng thuốc nhỏ mắt để làm sạch, mát và thư giãn cho mắt để giảm bớt khó chịu trong quá trình siêu âm. Nên nghỉ ngơi sau kỹ thuật khoảng 30 phút vì tầm nhìn có thể bị mờ tạm thời trong quá trình kiểm tra.

Đầu dò được thực hiện để siêu âm nhãn cầu là đầu dò có tần số cao  7-13Hz và có thể đến 50Hz

 

Siêu âm là phương pháp có nhiều giá trị giúp chẩn đoán và xác định nguyên nhân các bệnh về nhãn cầu như:

- Bệnh lý về thủy tinh thể: Thủy tinh thể lạc chỗ, Đục thủy tinh thể…

- Bệnh lý về võng mạc-dịch kính: Bong võng mạc, co rút thoái hóa thể dịch, bệnh lý tăng sản võng mạc dịch kính.

- Bệnh lý u nhãn cầu:

+ U hắc tố (Melanoma): 85% xuất phát từ màng mạch, 15% xuất phát từ thể mi, melanoma thường mọc từ vùng xích đạo của mắt, đơn độc, 1 bên. Siêu âm giúp xác định vị trí, kích thước, mức độ lan tràn, liên hệ giữa khối u với thần kinh thị, chân bám của khối u. Đánh giá sự lan tràn của u với ra võng mạc và ngoài nhãn cầu.

+ U di căn: di căn đến màng mạch thường nhiều hơn u nguyên phát, thường đơn độc hoặc đa ổ, có chân bám vòng và gồ lên nhẹ, đôi khi có dạng lan tỏa của màng mạch.

+ U nguyên bào võng mạc: là u ác tính nguyên phát thường gặp nhất ở nhãn cầu trẻ em, thường nhỏ hơn 3 tuổi.Siêu âm thấy khối đặc xuất phát từ võng mạc lồi vào trong dịch kính bờ không đều, xuất hiện những nốt tăng hồi âm rất mạnh kèm bóng cản do sự canxi, đôi khi thấy hốc dịch hóa.

- Chấn thương: Di lệch thủy tinh thể thường có xuất huyết tiền phòng trong dịch kính , xuất huyết tiền phòng, xuất huyết trong dịch kính,xuất huyết dưới võng mạc, vỡ nhãn cầu, dị vật nội nhãn…

Quy trình siêu âm mắt được thực hiện trong khoảng 15-30 phút. Gồm Siêu âm A và siêu âm B

 Siêu âm A : giúp đo kích thước của mắt từ đó cung cấp giá trị chính xác về số đo của mắt có bình thường hay không, ngoài ra còn dùng trong thực hiện cấy ghép thấu kính trên những bệnh nhân phẫu thuật đục thủy tinh thể.

Quy trình thực hiện kỹ thuật: Bệnh nhân sẽ ngồi và đặt cằm lên máy đo chuyên dụng, nhìn thẳng về phía trước. Đầu dò bôi gel vô trùng sẽ được đặt lên phần trước mắt và thực hiện khảo sát.

Siêu âm B : giúp nhìn thấy không gian phía sau mắt, bệnh nhân nằm ngửa, hai mi mắt khép kín, đầu dò được đặt lên mí mắt đã bôi gel của bệnh nhân, bác sỹ sẽ quét đầu dò theo nhiều hướng khác nhau. Bệnh nhân được yêu cầu di chuyển mắt từ phải sang trái, lên trên và xuống để tiến hành kiểm tra. Các hình ảnh thu được sẽ cung cấp thồng tin đầy đủ về giải phẫu và các bất thường tại nhãn cầu từ đó giúp chẩn đoán xác định, chẩn đoán nguyên nhân bệnh.

Bệnh viện TƯQĐ 108 là cơ sở y tế với trang thiết bị hiện đại, đồng bộ với các chuyên gia y tế hàng đầu, uy tín, khoa Chẩn Đoán Chức Năng hiện nay có thể thực hiện được kỹ thuật siêu âm nhãn cầu để chẩn đoán hầu hết các bệnh lý về mắt thường và hiếm gặp.

 

BS Hoàng Mỹ Phương khoa Chẩn Đoán Chức Năng

 

Chia sẻ