Phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng gù do viêm cột sống dính khớp

  03:48 PM 08/10/2015

Viêm cột sống dính khớp là bênh lý viêm và cốt hóa các khớp và các dây chằng của cột sống. Gù cột sống là một trong những biến chứng nặng nề của bệnh. Điều trị nội khoa trong thể bệnh biến dạng gù cột sống tiến triển nhanh thường không có hiệu quả. Phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng gù do viêm cột sống dính khớp thực sự là một thách thức lớn do tình trình trạng cứng, chắc của cột sống, khó tính toán mức độ biến dạng cần nắn chỉnh và vị trí can thiệp vào cột sống để đạt được kết quả tốt. Bệnh nhân có mức độ gù lớn không thể nhìn thẳng được. Để nhìn đường khi đi bộ, người bệnh phải ngửa cổ, gấp khớp háng và khớp gối. Đi bộ trong tình trạng bù trừ của các khớp nên chóng mệt mỏi, thể lực chung thường yếu. Người bệnh tự ti về dáng vẻ bề ngoài của mình. Phẫu thuật nhằm mục đích cải thiện tầm nhìn thẳng, giúp người bệnh dễ dàng khi đi lại và tự tin hơn.

Khoa Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình cột sống (B1-D), Bệnh viện TƯQĐ 108 đã tiến hành phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng gù cho bệnh nhân viêm cột sống dính khớp từ tháng 10 năm 2011. Kết quả bước đầu cho thấy biến dạng cột sống được nắn chỉnh khá tốt. Phẫu thuật không có tai biến, biến chứng. Người bệnh được phẫu thuật hài lòng với kết quả điều trị. Minh họa quá trình điều trị bệnh nhân dưới đây cho thấy khó khăn và hiệu quả của phương pháp phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng gù của bệnh nhân viêm cột sống dính khớp.

Ảnh minh họa trước mổ. Ở tư thế đứng, cổ bệnh nhân hơi ưỡn ra sau, khớp háng và khớp gối gấp để giữ cân bằng. Bệnh nhân không thể nằm ngửa, tay phải đỡ đầu. Không nằm sấp được là khó khăn rất lớn khi gây mê để mổ cột sống lối sau.

Bệnh nhân Phạm Xuân M. 23 tuổi đến Bệnh viện TƯQĐ 108 trong tình trạng cột sống biến dạng rất lớn. Là người lạc quan, bệnh nhân chấp nhận biến dạng của cơ thể sau nhiều năm điều trị nội khoa mà biến dạng cột sống ngày càng nặng dần. Mặc dù vậy bệnh nhân vẫn có mặc cảm khi phải cố gắng hòa nhập xã hội và kết bạn với mọi người. Cảm động về sự quan tâm của bố mẹ, M. đi chữa bệnh với tâm trạng không kỳ vọng về kết quả điều trị. M nói chiều bố mẹ là chính. Nhìn bệnh nhân và cảm nhận được sự quyết tâm chữa trị của gia đình M. các bác sỹ Khoa Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình cột sống không khỏi băn khoăn và lo lắng về kết quả phẫu thuật do biến dạng cột sống quá lớn. Một vấn đề cần phải tính toán và bàn bạc với gia đình là chi phí cho phẫu thuật. Phẫu thuật cần chi phí rất lớn, kinh tế gia đình bệnh nhân cũng chẳng khá giả mà kết quả phẫu thuật lại không thể chắc chắn 100% thành công trong nắn chỉnh biến dạng và loại trừ tai biến, biến chứng. Sau nhiều ngày nghiên cứu tìm phương án phẫu thuật, bệnh nhân được mổ vào ngày 15 tháng 10 năm 2014. Gây mê cho bệnh nhân viêm cột sống dính khớp bao giờ cũng rất khó khăn do cột sống mất độ linh hoạt và đã cứng ở tư thế gù. Gần như một phần tư khoa Gây mê tập trung nhân tài vật lực cho M trong cuộc mổ. Các phương tiện tốt nhất mà bệnh viện được trang bị đã được sử dụng. Phẫu thuật diễn ra trong 6 giờ với lượng máu phải truyền bù là 1,5 lít. Kíp phẫu thuật đã cắt V xương qua cuống (Pedicle subtraction osteotomy) ở hai đốt sống L3 và T12 để nắn chỉnh biến dạng cột sống. Sau mổ, M có thể nằm sấp không cần kê độn gì ở phía ngực. Không có tổn thương thần kinh sau mổ. Một tuần sau mổ, M có thể đi lại bình thường tuy còn mệt. Bệnh nhân cảm thấy tự tin và vui hơn rất nhiều so với trước đây.

Ảnh chụp tư thế bệnh nhân trước khi mổ và sau khi mổ. Trước mổ, bàn mổ phải gấp và kê độn trước ngực để phù hợp với tư thế gù của cột sống. Sau nắn chỉnh biến dạng gù của cột sống, bệnh nhân có thể đặt nằm úp trên bàn mổ không cần kê độn ở phía trước.

Ảnh chụp sau mổ bệnh nhân có thể nằm sấp và nằm ngửa để ngủ.

X-quang cột sống trước và sau phẫu thuật

Ảnh chụp nghiêng bệnh nhân trước và sau phẫu thuật



TS.BS. Phan Trọng Hậu - Khoa Phẫu thuật Cột sống
Viện Chấn thương Chỉnh hình - Bệnh viện TƯQĐ 108
Chia sẻ