Có nên sàng lọc ung thư tuyến giáp? Những hiểu biết về ung thư tuyến giáp

  02:02 PM 16/03/2020
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết lớn nhất cơ thể, có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự phát triển cơ thể và chuyển hoá năng lượng. Khi các tế bào biểu mô tuyến giáp biến đổi do nhiều nguyên nhân như môi trường nhiễm xạ, biến đổi gen và do đặc tính di truyền gây ra ung thư tuyến giáp (UTTG). UTTG được chia làm 4 thể bệnh chính trong đó hay gặp nhất là UTTG biệt hoá chiếm 85-90% (gồm UTTG thể nhú và UTTG thể nang).

Trong thời gian gần đây, tỷ lệ BN mắc UTTG có xu hướng gia tăng. Qua thống kê của Mỹ, tỷ lệ phát hiện ung thư tuyến giáp đã tăng lên khoảng 4,5%/năm trong vòng 10 năm qua, tăng nhanh hơn bất kỳ các loại ung thư nào khác. Ở Hàn quốc, tỷ lệ mắc UTTG đứng hàng thứ 1. Ở Việt Nam, UTTG xếp hàng thứ 8 trong các ung thư ở nữ giới và những ca mắc mới tăng gấp 4 lần so với trước đây.

Nhưng thật sự may mắn là UTTG biệt hoá tuy tăng cao nhưng tiên lương bệnh lại rất tốt, tỷ lệ sống sau 5 năm chiếm trên 98,1% và tỷ lệ tử vong gần như không thay đổi. Nhờ có những tiến bộ trong phương pháp phẫu thuật và điều trị i-ốt phóng xạ (I131), xạ trị (xạ trị điều biến liều) đã mang lại những hiệu quả rất tốt với UTTG.

Một điều đáng chú ý trong UTTG biệt hoá là bệnh hay tái phát hạch, nhất là những trường hợp ung thư thể nhú. UTTG thể biệt hoá đáp ứng tốt với điều trị i-ốt nhưng có một tỷ lệ nhỏ bệnh trở nên kháng i-ốt khi xuất hiện đột biến gen BRAF V600E. Mặc dù những trường hợp UTTG biệt hoá đã di căn hạch hay di căn xa thì việc điều trị (bằng phẫu thuật và i-ốt phóng xạ) vẫn rất hiệu quả. Di căn xa ở những bệnh nhân lớn tuổi có tỷ lệ sống sau 5 năm vẫn trên 50%. Ngay cả khi UTTG thể nhú mang đột biến gen BRAF V600E có liên quan đến tình trạng kháng I131 thì việc điều tri vẫn mang lại kết quả tốt với thuốc điều trị đích Sorafenib đã được Cục quản lý Dược phẩm và Thực phẩm cấp phép cho điều trị cho nhóm bệnh nhân ung thư tuyến giáp biệt hóa, tái phát, di căn thất bại với điều trị I131.

Chính vì vậy, khuyến cáo của Lực lượng đặc nhiệm phòng bệnh của Mỹ (U.S. Preventive Services Task Force) đã hướng dẫn

- Không sàng lọc ung thư tuyến giáp cho người lớn không có triệu chứng,

- Không có bằng chứng đầy đủ về mức độ chính xác của khám lâm sàng và siêu âm là những biện pháp cho sàng lọc ung thư tuyến giáp ở người không có triệu chứng.

- Sàng lọc ung thư tuyến giáp ở những người không có triệu chứng dẫn đến những tác hại lớn hơn lợi ích.

Chính vì vậy, không khuyến cáo việc sàng lọc ung thư tuyến giáp trong cộng đồng. Hiểu biết thêm về tình trạng ung thư tuyến giáp để bệnh nhân và những người không may bị mắc ung thư tuyến giáp không quá hoang mang khi mắc bệnh, còn những người khoẻ mạnh tình cờ kiểm tra sức khoẻ phát hiện ung thư tuyến giáp thì có nhận thức đúng về bệnh, khám bác sỹ chuyên khoa để nhận được tư vấn theo dõi và điều trị tốt nhất.

Thông tin bài viết: Ths.BS Ngô Thị Minh Hạnh – Khoa Giải phẫu bệnh lý – Bệnh viện TWQĐ 108

Chia sẻ